پیشگیری، تسکین و درمان درد بعد از درمان ریشه

معمولا اغب افرادی که درمان ریشه دندان انجام داده اند از درد بعد از پروسه شکایت میکنند. این درد میتواند طبیعی باشد و تقریبا همه کسانی که روت کانال یا درمان و ترمیم ریشه دندان را انجام میدهند مختصر دردی را تحمل میکنند. با این وجود اگر شخصی دچار درد بیش از حد شود، باید به دنبال دلیل درد گشته و آن را برطرف کند. با ما همراه باشید تا در این مقاله درباره درد بعد از درمان ریشه اطلاعاتی به شما ارائه دهیم و درباره پیشگیری از این درد چند نکته را مطرح کنیم.

علل درد دندان پس از درمان ریشه

یکی از علل شایع در درد دندان پس از درمان ریشه، وجود التهاب در لیگامان‌های پریودنتال (که یک دسته از الیاف بافتی است که دندان را به استخوان فکی متصل می‌کند) اطراف نوک ریشه دندان است که عفونت گرفته است. فشار ابزارهای اندودنتیک روی نوک ریشه در فرآیند درمان ریشه و فشردن رسوبات روی دندان در پاکسازی کانال ریشه ممکن است بافت‌ های پریودنتال را تحریک کنند و منجر به درد شوند. افزایش جریان خون در فرآیند درمان نیز می‌ تواند حساسیت و درد دندان را افزایش دهد.

هایپر اکلوژن (بلندی بیش از حد دندان)

در صورتی که ترمیم دندان باعث افزایش بیش از حد ارتفاع دندان درمان شده (هایپر اکلوژن) شود، این دندان ممکن است فشار زیادی روی دندان مقابل اعمال کند و باعث درد شود. دندانپزشک باید با کوتاه کردن دندان، ارتفاع دندان‌ ها را به گونه‌ ای تنظیم کند که دندان درمان شده با دندان مقابل در تماس نباشد تا درد رفع شود.

گاهی اوقات علائم این مسائل موقتی هستند و نیاز به دخالت دندانپزشک ندارند. این اتفاق ممکن است در ایام ابتدایی پس از درمان ریشه رخ دهد زمانی که منطقه اطراف ریشه دندان هنوز التهاب دارد. این التهاب ممکن است باعث بلندی موقت دندان شود.

براکسیسم (فشار ناشی از فشردن دندان‌ها)

اگر بیماران دندان قروچه داشته باشند و پس از درمان ریشه به عادت فشردن یا ساییدن دندان‌های خود ادامه دهند، ممکن است درد دندان ایجاد شود. همچنین اگر دندان درمان شده به علت عفونت یا فشار درمان تحریک شده باشد، ممکن است به شدت دردناک شود یا حتی بشکند.

عفونت و آبسه پری آپیکال

آبسه پری آپیکال به تجمع چرک و عفونت در نوک ریشه اشاره دارد. این عفونت ممکن است به دلیل فشردن باکتری به پایین نوک ریشه قبل از درمان ریشه یا حین آن ایجاد شود، که باعث درد و تورم می‌ شود. دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که عفونت به طور کامل درمان شده است تا از درد درمان ریشه جلوگیری شود.

آبسه استریل

آبسه استریل نوع دیگری از آبسه است که باکتری عفونی ندارد و معمولا به علت مایعات استریل برای پاکسازی کانال ریشه ایجاد می‌شود. در برخی موارد، این نوع آبسه ممکن است پس از درمان ریشه ایجاد شود و باعث درد شود. دندانپزشک باید مطمئن شود که هیچ مایعی اطراف ریشه‌ها باقی نمانده است تا از درد پس از درمان ریشه جلوگیری شود.

👋 مطالعه این مقاله را از دست ندهید: مهم ترین علل آبسه دندان و روشهای درمان آن

درد روانی

در برخی موارد، درد پس از درمان ریشه ممکن است به عنوان “درد روانی” شناخته شود. این درد به علت قطع عصب‌ها در دندان در فرآیند درمان ریشه ایجاد می‌شود و معمولا بعد از مدتی به طور طبیعی کاهش می‌یابد. این نوع درد ممکن است دندانپزشک را به اشتباه به مشکلات دیگر مرتبط کند.

شکست درمان ریشه

در صورتی که درد درمان ریشه شدید باشد و پس از مدتی به طور طبیعی برطرف نشود، این موضوع نمایانگر پیچیدگی‌ها و مشکلات در درمان ریشه است. در حالات زیر، ممکن است با شکست درمان ریشه روبه‌رو شوید:

1. عدم بهبود و ادامه درد مشابه درمان قبلی (اگر بیش از یک ماه به طول بکشد و تغییر مثبتی نداشته باشد).
2. وجود درد دندان یا حتی تشدید آن پس از انجام جراحی.
3. مشاهده علائم عفونت مجدد در دندان، مانند تورم و تجمع مایع در داخل دندان (بعد از یک ماه).
4. حساسیت بیش از حد دندان به سرما.
5. احساس طبیعی در دندان چند روز پس از درمان ریشه و سپس شروع درد دوباره در آن.

علل شایع درد درمان ریشه ناشی از مشکلات درمان ریشه عبارتند از:

1. عدم پاکسازی صحیح ریشه دندان و باقی‌ماندن بافت عفونی در داخل دندان.
2. سوراخ شدن دندان در طی درمان، که باعث ورود باکتری به داخل دندان می‌شود، این مشکل به ویژه پس از انجام انحنای داخل دندان ایجاد می‌شود.
3. عدم پر کردن کامل ریشه کانال.
4. شکستن یکی از ابزارهای درمان ریشه در داخل کانال.

درمان و ترمیم ریشه دندان معمولا ایمن است

تکنولوژی مدرن و استفاده از داروهای بیحسی باعث می شود ک روند ترمیم ریشه دندان سریع، بی خطر و معمولاً بدون درد به اتمام برسد. به لطف این امکانات، این روش یک راه حل بسیار عالی برای درمان و نجات دندان طبیعی است.

اما اگر به هر دلیلی بعد از انجام این روش شما درد غیرطبیعی و زیادی تجربه میکنید باید به دندانپزشک خودتان مراجعه کنید. مراجعه به موقع شما ممکن است که از بدتر شدن هرگونه عفونت، تشکیل آبسه دندان و یا پخش شدن آن به بخش های مختلف بدن جلوگیری کند.

کمی درباره درمان ریشه دندان

• روت کانال یا درمان ریشه دندان ضمن حفظ بقیه دندان، بافت بیمار آن (پالپ) را ترمیم و درمان می کند.
• قبل از شروع این درمان بیمار بیحس میشود و بنابراین دردی که تجربه میشود معمولا بیشتر از درد کشیدن دندان نیست.
• اگر عمل روت کانال با شکست مواجه شود میتواند دوباره آن را تکرار کرد.

تجربه چه میزان درد طبیعی است؟

بیشتر افرادیکه تحت این درمان قرار میگریند معمولا تا چند روز اول بعد از آن اظهار میکنند دردی را تجربه کرده اند. برای توجیه این درد چند توجیه ساده زیر وجود دارد:

• ملتهب و متورم شدن لثه و اطراف آن: حتی بعد از اینکه دندانپزشک عصب داخل ریشه دندان را برداد هنوز هم بخش های بسیار کوچکی در اطراف دندان و داخل رباط های نگهدارنده ریشه دندان وجود دارند که فعال هستند. این ها انتهای عصب هستند که مانند هر عمل دندانپزشکی دیگری ملتهب میشوند و تا مدتی باعث درد میشوند.
• وارد شدن آسیب به بافت نرم با ابزار دندانپزشکی: این امکان وجود دارد ابزار دندانپزشکی که برای تمیز کردن کانال ریشه استفاده می شود ناخواسته به بافت حساس اطراف آسیب برساند.
• پر شدن موقت دندان: بعد از اتمام ترمیم ریشه، دندنپزشک مواد پر کننده موقتی را وارد حفره ایجاد شده میکند. اگر دندانپزشک حواسش جمع نباشد و بیش از حد واد پر کننده داخل حفره بریزد و سپس آن را صاف نکند، احتمالا حین جویدن با درد زیادی مواجه شودی. دندانپزشک حتما باید مواد را صاف کردن و دقیقا همسطح دندان کند.

درد درمان ریشه دندان چقدر طول میکشند؟

در بیشتر موارد، حساسیت و ناراحتی ناشی از کانال ریشه باید طی چند روز از بین برود. اگر بهتر نشود، یا اگر با اقدامات خانگی درد شدیدتر شود حتما باید برای ارزیابی به یک متخصص آندودنتیست یا دندانپزشک تماس بگیرید.

آیا درمان ریشه یا روت کانال می تواند شکست بخورد؟

خوشبختانه، بیشتر پروسه های روت کانال موفقیت آمیز هستند. با این حال ، برخی از درمان ها به خوبی پیش نرفته و شکست میخورند که این باعث تحمل درد بیشتری در بیمار میشود.

چه مواقعی درمان ریشه شکست میخورد؟

شکست این روش ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• نشت مواد پر یا ترمیم کننده
• بهداشت ضعیف دهان یا دندان
• خراب شدن مواد پر کننده به مرور زمان
• وجود کانال اضافه و عفونی که دندانپزشک حین درمان آن را تشخیص نداده و یا ندیده
• وجود انسداد در ریشه دندان که مانع از تمیز شدن و ترمیم کامل ریشه شده است. مثلا وقتی یکی از ریشه ها دچار خمیدگی است.
• ایجاد ترک های عمودی در دندان
• خطای مرتکب شده از جانب دندانپزشک یا اندودنتیست

با پروسه شکست خورده روت کانال چه کنیم؟

• اگر دندانپزشک متوجه وجود یکی از ریشه ها نشده باشد و حین ترمیم آن را جا انداخه باشد، متخصص اندودنتیست باید یکبار دیگر اقدام به ترمیم و پر کردن ریشه دندان کند.
• اگر دندان دچار شکستگی عمودی شده، احتمالاً دندانپزشک مجبور است دندان را خارج کند.
• اگر فردی بعد از ترمیم ریشه التهاب یا عفونت مداوم را تجربه کند، ممکن است به یک عمل جراحی برای برداشتن ریشه نیاز داشته باشد.

مدیریت درد کانال ریشه در خانه

داروهای ضد درد بدون نسخه باید برای تسکین درد بعد از درمان ریشه کافی باشند. در هنگام استفاده از داروها، حتماً دستورالعمل ها را به دقت رعایت کنید و در صورت عدم استفاده از داروی ضد درد، به متخصص اندودنتیست مراجعه کنید. ایبوپروفن یکی از مسکن هایی است که میتواند به کاهش درد دندان کمک زیادی کند.

🦷 این مقاله را از دست ندهید: درمان سه سوته دندان درد

تا زمانی که ریشه دندان درمان و ترمیم نشده حتما از جویدن مواد غذایی یا خوردن بعضی مواد غذایی با دندان مورد بحث خودداری کنید. به این نکته هم توجه کنید که پر کننده های موقت معمولا ظریف هستند و امکان شکسته شدن آن ها وجود دارد پس تا زمانی که پر کننده های دائمی داخل دهان قرا میگیرند حتما حواستان را جمع کنید تا آسیبی به داخل دندان وارد نشود.

مراحل درمان ریشه: روت کانال چگونه انجام می شود؟

درمان ریشه دندان معمولاً توسط یک متخصص اندودنتیست (متخصصی که به مراقبت از قسمت داخلی دندانها می پردازد) انجام می شود.

به صورت خلاصه مراحل انجام روت کانال عبارت است از:

1. متخصص اندودنتیست با معاینه و پرتونگاری دقیق دندان، وضعیت داخل دندان را بررسی میکند. در مرحله بعد، دندانپزشک برای بی حس کردن دندان از بی حسی موضعی استفاده می کند و یک پوشش محافظ (رابردام) را در دهان مراجع قرار می دهد تا دندان آسیب دیده را جدا کرده و از بقیه دهان محافظت کند.
2. متخصص درمان ریشه دندان برای دسترسی به ساختارهای ظریف داخل دندان، سوراخی را در قسمت بالای دندان ایجاد می کند. سپس با استفاده از ابزارهای بسیار ریز، پالپ یا مغز دندان را از داخل ریشه دندان جدا میکند.
3. سپس ریشه دندان را تمیز میکند تا جا برای مواد پر کننده ایجاد شود.  این مواد پر کننده قرار است که از دندان محافظت کنند.
4. متخصص یا دندانپزشک سپس ریشه ها را با ماده ای خاص پر میکند و سپس به صورت موقت دندان را مهر و موم میکند. در این مرحله از پر کننده های موقت استفاده میشود تا از داخل دندان محافظت کند.
5. شخصی که تحت درمان ریشه دندان قرار گرفته است ، باید مجدداً به دندانپزشک مراجعه کند تا موتاد پرکننده موقت را برداشته و به جای آن ها درمان دائمی مانند تاج دندان قرار داده شود.