هر آنچه که باید درباره روکش دندان کودکان بدانید

روکش دندان کودکان از جنس فولاد ضد زنگ می باشد و از پیش ساخته شده است. این روکش احتیاجی به قالب گیری از دندان ندارد و می توان از این نوع روکش دندان برای کودکان استفاده کرد. در حالی که روکش های دندان دائمی نیاز به قالب گیری دارند و نیاز است که بیمار چندین بار به مطب دندانپزشکی مراجعه داشته باشد.

برای گذاشتن روکش دندان شیری کودکان باید به متخصص دندانپزشک کودکان مراجعه کنند. مزیت این نوع روکش های دندانی بر روی دندان های شیری نسبت به سایر روکش ها این است که کل سطح دندان ها را پوشش می دهد و از پوسیدگی های بعدی در اطراف دندان و شکستن دندان جلوگیری می کند.

روکش دندان شیری کودکان توسط چسب های مخصوصی به دندان ها متصل می شوند و در زمان افتادن دندان شیری این روکش ها هم می افتند.

روکش دندان چیست؟

در واقع روکش دندان کلاهکی شبیه به تاج دندان است که روی دندان قرار می گیرد و نقش تاج را ایفا می کند. دندان طبیعی از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. تاج دندان به همان بخش سفید رنگ دندان گفته می شود که از لثه بیرون زده و با آن غذا را می جویم. در صورتی که تاج در اثر پوسیدگی یا شکستگی تاج صدمه ببیند و اگر آسیب شدید باشد می توان آن را با مواد پرکننده ترمیم کرد که در این حالت گفته می شود دندان روکش شده است. 

چرا دندان کودکان نیاز به روکش پیدا می کند؟

دلایل نیاز به روکش دندان کودکان متعدد است. به طور کلی زمانی توصیه می شود دندان کودکان روکش شود که دندان وی آسیب شدیدی دیده باشد؛ مثلا پوسیدگی دندان کودکان شدید باشد یا دچار ترک خوردگی و شکستگی شده باشد.

در مواقعی که پوسیدگی گسترده باشد، تنها پر کردن دندان کفایت نمی کند زیرا پشتیبانی دندان ضعیف می باشد و احتمال شکستن یا جدا شدن پرکردگی یا شکستن دندان وجود دارد. در این شرایط روکش دندان، روش مطمئن تر و بادوام تری است و تا زمانی که دندان شیری بیفتد، ماندگاری دارد.

چرا باید از دندان شیری مراقبت کنیم؟

مراقبت و حفظ دندان شیری تا زمانی که بیفتد به چند دلیل حائز اهمیت است:

• مینای دندان های شیری از دندان های دائمی نازک تر است، به همین دلیل پوسیدگی به سادگی بین سایر دندان ها گسترش پیدا می کند. روکش دندان کودکان نه تنها، دندان صدمه دیده را نجات می دهد بلکه از گسترش پوسیدگی دندان و عفونت به سایر بخش های دهان و دندان هم جلوگیری می کند.
• روکش دندان شیری به منظور برگرداندن شکل، اندازه و عملکرد دندان های آسیب دیده انجام می شود. به دلیل اینکه یکی از مهم ترین عملکردهای دندان حفظ فاصله در قوس دندانی و نگه داشتن فضا برای دندان دائمی زیر آن و همچنین هدایت آن است، روکش دندان باعث می شود که این عملکرد حفظ شود و سایر مشکلات به دلیل زود افتادن دندان شیری رخ ندهد.
• حفظ و ترمیم دندان های شیری باعث می شود که رشد عضلات و استخوان فک کودک پروسه طبیعی خود را طی کند.
• دندان شیری نقش مهمی در جویدن غذا دارد و در صورت نبود آن بخشی از فرآیند جویدن غذا در کودکان با اختلال مواجه می شود.
• روکش به دلیل پوشاندن دندان از بین رفتن دندان و  عمیق تر شدن پوسیدگی پیشگیری می کند. بنابراین احتمال عفونت لثه، دندان درد و … را نیز کاهش می دهد.

انواع روکش دندان کودکان

برای ترمیم و روکش دندان های شیری از 4 نوع روکش استفاده می شود که عبارتند از:

استیل پیش ساخته

• یکی از قدیمی ترین انواع روکش دندان که هنوز هم کاربرد زیادی در دندانپزشکی کودکان دارد، روکش استیل پیش ساخته است. این نوع روکش ها برای دندان های آسیاب بزرگ گزینه مناسبی هستند زیرا مقاوم در برابر رطوبت هستند و ماندگاری بالایی دارند.
• در صورتی که پوسیدگی بین دندانی وجود داشته باشد از این روکش استفاده می شود.
• نصب روکش استیل پیش ساخته بسیار ساده است و در یک جلسه درمانی انجام می شود.
• ارزان ترین روکش دندان کودکان است.

رزین کامپوزیت

• پوسته پر شده با کامپوزیت دندانپزشکی است که کاملا همرنگ دندان های طبیعی است بنابراین زیبایی لبخند را حفظ می کند.
• از این نوع روکش ها در اکثر موارد برای دندان های جلویی استفاده می شود.
• هزینه روکش دندان رزین کامپوزیت متوسط است.

سرامیکی فلزی

• این نوع روکش دندان از اسکلت استیل یا نیکل با یک پوشش سرامیک همرنگ دندان ساخته می شود که زیبایی سرامیک و استحکام فلز را در یک جا دارد.
• ماندگاری بالایی دارند.
• به دلیل رنگ سفید برای دندان های جلویی مناسب هستند و به دلیل استحکامی که دارند برای دندان های عقبی مناسب می باشند.
• در برابر رطوبت مقاوم هستند.
• برای نصب این نوع روکش ها نیاز به تراشیدن بیشتر دندان است.

تمام سرامیک یا زیرکونیا

• روکش تمام سرامیک یا زیرکونیا از سرامیک همرنگ دندان ساخته می شود و در ساخت آن از هیچ نوع فلزی استفاده نشده است؛ بنابراین برای افرادی که به فلز حساسیت دارند مناسب است.
• این نوع روکش همانند روکش استیل برای اطفال به صورت پیش ساخته قابل ساخت است.
• از نظر ماندگاری از مینای طبیعی محکم تر می باشند بنابراین طول عمر بالایی دارند اما احتمال دارد برای دندان های مقابل ساینده باشند.
• از نظر زیبایی شباهت بسیار زیادی به دندان های طبیعی دارند.

روکش دندان پلی کربنات

از این روکش در اکثر مواقع برای دندان های جلویی استفاده می شود ارزان ترین روکش دندان است اما به دلیل ماندگاری کمی که دارد بیشتر به عنوان یک ترمیم موقت از آن استفاده می شود.

مراحل روکش کردن دندان کودکان

1. ابتدا دندانپزشک کودکان اطراف دندانی که قرار است روکش شود را بی حس می کند.
2. یک صفحه لاستیکی (رابر دم) روی دهان کودک کشیده می شود و در محل مورد نظر حفره ایجاد می شود تا دندان از آن بیرون بزند و دندانپزشک بتواند روی آن کار کند.
3. با ابزار مخصوصی بخش های پوسیده دندان تراشیده می شود و برداشته می شود.
4. دندان تراش داده می شود تا برای نصب روکش آماده می شود.
5. روکش دندان های شیری اصولا در یک جلسه انجام می شود.

روش های مراقبت از روکش دندان شیری کودکان

• نظافت دهان و دندان طبق روال همیشگی ادامه دهید؛ یعنی حداقل روزانه دوبار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• مصرف نوشیدنی ها و مواد خوراکی شیرین را تا حد ممکن محدود کنید و فرزند خود را دفعات بیشتری نزد دندان پزشک اطفال ببرید.
• در صورتی که فرزند شما پس از روکش دندان در جویدن یا گاز گرفتن با مشکل مواجه است حتما پزشک وی را در جریان بگذارید.
• پس از خوردن و آشامیدن حتما دهان کودک را شستشو دهید.
• در صورتی که کودک شما فعالیت های ورزشی انجام می دهد از محافظ دهان استفاده کنید.

مشکلات پس از روکش کردن دندان شیری

 حساسیت دندان: ممکن است دندان به دمای سرد یا گرم حساس شود. با استفاده از خمیر دندان مخصوص برای دندان ‌های حساس می‌ توان این مشکل را برطرف کرد.

لب پر شدن روکش: این مشکل بیشتر در روکش‌ های تمام سرامیکی یا کامپوزیتی مشاهده می ‌شود. اگر لب پریدگی کوچک باشد، ممکن است بتوان آن را با استفاده از رزین کامپوزیت ترمیم کرد. در غیر این صورت، روکش باید تعویض گردد.

شل شدن روکش: امکان دارد روکش لق شده و باکتری‌ ها به زیر آن نفوذ کنند و باعث پوسیدگی دندان شوند. اگر روکش دندان لق شده باشد، بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.

در آمدن روکش: این اتفاق اغلب به دلیل پوسیدگی دندان یا از بین رفتن چسب دندان رخ می‌ دهد. اگر روکش دندان شیری در آمده باشد، آن را تمیز کنید و به دندانپزشک ببرید. ممکن است زمان زیادی طول نکشد تا دندان دائمی جدید بیرون بزند و نیاز به روکش کردن مجدد نداشته باشید. همچنین، در برخی موارد، ممکن است از همان روکش مجددا استفاده کرد.