نکاتی درباره ارتودنسی کودکان که همه والدین دلسوز باید بدانند

اگر کودک شما دندان‌های نامرتبی دارد و فکر می‌کنید علاوه بر زیبایی طرح لبخند، در گفتار، جویدن و سایر عملکردهای دهانی‌اش مشکل خاصی وجود دارد، حتما این مقاله را بخوانید. این صفحه شامل اطلاعاتی درباره مشکلات ارتودنسی خاص خردسالان، نحوه تشخیص این مشکلات، سن مناسب ارتودنسی کودکان، فواید درمان به موقع، عوارض عدم درمان، نحوه درمان و سرانجام هزینه ارتودنسی در کودکان است. و خواندن آن برای والدینی مسئول و دلسوزی که به فکر سلامتی دهان و دندان کودکان خود هستند خالی از لطف نیست.

ارتودنسی دندان چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم درباره درمان ارتودنسی کودکان بخوانیم بهتر است یک تعریف ساده و اولیه از درمان ارتودنسی داشته باشیم:

“ارتودنسی یک رشته تخصصی در دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری، مدیریت، درمان ناهماهنگی‌ها و نامنظمی های دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازد”

به عبارت ساده و عامیانه‌تر، ارتودنسی به صاف شدن دندان‌های کج، نامرتب و شلوغ می‌پردازد. و همه را در موقعیت نرمال و طبیعی خود قرار می‎دهد.

بهترین سن شروع ارتودنسی کودکان چه سنی است؟

پیش از این در مقاله‌ای با عنوان (چرا باید بچه‌ها را از سن 7 سالگی پیش متخصص ارتودنسی بُرد؟) درباره سن مناسب ارتودنسی کودکان به طور مفصل صحبت شده است. متخصصان ارتودنسی بر این باورند که بهترین سن برای آغاز مداخلات ارتودنسی در کودکان سن 7 سالگی است. البته ممکن است کودک کمی زودتر یا کمی دیرتر به آغاز مداخلات نیاز داشته باشد. اما با توجه به بسیاری از عوامل (که در ادامه توضیح داده شده‌اند)، بهترین سن همین 7 سالگی است.

چرا بهتر است در سن 7 سالگی درمان ارتودنسی را شروع کنیم؟

هدف بزرگ ما در ارتودنسی کودکان، در آمدن دندان‌های دائمی در موقعیتی درست و هماهنگ است. بنابراین عمده کاری که ما متخصصان انجام می‌دهیم، مدیریت رویش دندان‌های دائمی است. ما درمان ارتودنسی را زمانی آغاز می‌کنیم که اغلب دندان‌های شیری افتاده باشند (متعاقباً اغلب دندان‌های دائمی از لثه در آمده باشند). و از آنجا که در سن 7 یا 8 سالگی بیشتر دندان‌های شیری افتاده (و دندان‌های جایگزین نیز درآمده‌اند) بهترین سن برای مدیریت رویش دندان‌های دائمی و برطرف کردن مشکلات ارتودنسی همین سن 7 سالگی است.

آیا همه کودکان نیاز به درمان ارتودنسی دارند؟

خیر! همه کودکان لزوماً نیاز به درمان‌های ارتودنسی ندارند. اگر شما به عنوان والدینِ کودک، مشکلات مال‌اکلوژن (ناهماهنگی بین فکی و دندانی) و سابقه خانوادگی این مشکلات را ندارید، احتمالا کودک شما نیازی به مراجعه جهت درمان نداشته باشد. اگر کودک رفتار و عادات نامناسبی (مانند میکدن انگشت شست یا تنفس دهانی و …) ندارد به احتمال بسیار زیاد هیچوقت نیازی به مراجعه پیدا نمی‌کند. علاوه بر این، اگر خودتان (یا اطرافیان) یا دندانپزشک کودک شما، مشکل خاصی در رویش دندان‌ها و ظاهر دهان و دندان کودک‌تان نمی‌بینید، باز هم نیازی به درمان احساس نمی‌شود.

مشکلات مهم ارتودنسی کودکان کدامند؟

مهم‌ترین مشکلاتی که در اغلب کودکان در سنین پایین دیده می‌شود عبارتند از:

• کج بودن یک یا چند دندان
• دیر یا زود در آمدن دندان های دائمی (که در این دو وضعیت دندان‌ها کج می‌شوند)
• ازدحام یا شلوغی دندان‌ها (اورکراودینگ)
• وجود فاصله بین دندان‌ها (فاصله بیش از 0.5 میلی متر)
• وجود فاصله بین دندان‌های بالا و پایین (در جلوی دهان) حین بسته بودن دهان کودک
• جلوزدگی بیش از حد فک بالا (نسبت به فک پایین که با نام اوربایت شناخته می‌شود)
• جلوزدگی فک پایین (نسبت به فک بالا که با نام آندربایت شناخته می‌شود)
• قرار گرفتن دندان‌های بالا (پشت دندان های پایین) در یک طرف فک که به آن کراس بایت گفته می‌شود

علت اصلی بروز مشکلات ارتودنسی چیست؟

اغلب مال اکلوژن‌ها و مشکلات ارتودنسی کودکان مستقیما مقصری جز ژنتیک و وراثت ندارند. به عبارتی بدون اینکه کودک کوچک‌ترین تقصیری داشته باشد (صرفا به جهت اینکه این وضعیت را به صورت ژنتیکی به ارث برده) با کج شدن دندان‌ ها یا مشکلات فکی دچار می‌شود. برای مثال اگر خودتان یا همسرتان یکی از مشکلات بالا را دارید احتمال زیاد کودک شما هم مشکل یا مشکلات مشابه شما را تجربه خواهد کرد. خود کودک نیز می‌تواند در بروز این مشلات نقش داشته باشد. برای مثال عادات نامناسب کودکی مانند میکدن بیش از حد انگشت، پستانک یا سایر اشیاء دیگر می‌تواند به مرور زمان مشکل ساز شود. تنفس دهانی، رفلاکس بلع نادرست، وارد شدن ضربه به کودک و … نیز می‌توانند باعث بروز چنین مشکلات ارتودنسی در کودکان شوند.

از کجا باید متوجه شوم که کودک من نیاز به ارتودنسی دارد؟

تشخیص با کمک دندانپزشک کودکان

بهتر است والدین بعد از رویش اولین دندان های شیری (در سن 6 ماهگی)، در خصوص مراقبت از دندان‌های شیری، از کمک دندانپزشک اطفال استفاده کنند. این کمک گرفتن‌ها می‌تواند به صورت جلسات ویزیت دوره‌ای انجام شود و تا درآمدن بیشتر دندان‌های دائمی ادامه داشته باشد. چنانچه هر مشکلی در خصوص هماهنگی دندان‌ها و فکین کودک وجود داشته باشد، دندانپزشک به شما اطلاع خواهد داد و در صورت لزوم شما را به یک متخصص ارتودنسی کودکان ارجاع می‌دهد.

تشخیص بر اساس مسائل ارثی و ظاهری

علاوه بر این، کودکانی که نیاز به درمان و مداخله ارتودنسی دارند، (به دنبال مشکلاتی که در بخش قبل خواندید و دیدید) معمولا علائم مشخصی دارند، که می‌توان آن‌ها را حتی بدون مراجعه به متخصص ارتودنسی تا حدودی تشخیص داد. به جز این، اغلبِ مشکلاتِ ارتودنسی، ریشه در وراثت و مسائل ژنتیکی دارند. و باعث می‌شوند کودکانی که والدین‌شان مشکلات ذکر شده را داشته‌اند، از گزند این معضلات در امان نباشند. به دنبال مشاهده هر گونه ناهماهنگی، نامنظمی یا عدم تراز در دهان و دندان فرزندان و همچنین علائم زیر، کودکان خود را به یک متخصص ارتودنسی خوب نشان دهید.

14 علامتی که نشان می‌دهد کودک شما به مداخله متخصص ارتودنسی نیاز دارد

1. افتادن زودتر از موعد دندان‌های شیری یا دیر درآمدن دندان‌های دائمی
2. مشکل در جویدن غذا
3. تنفس دهانی
4. صدا دادن فک‌های کودک حین صحبت کردن یا جویدن
5. مشکلات گفتاری
6. گاز گرفتن مداوم لب‌ها و بخش داخلی لپ‌ها
7. آسیب دیدن مزمن لثه‌ها
8. پوسیدگی دندان‌ها (با وجود مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا استفاده از دهانشویه‌ها. که نشان دهنده شلوغی و کج بودن دندان‌ها است)
9. عدم تعادل صورت
10. دندان قروچه
11. غیرطبیعی بودن ظاهر
12. سردرد، گوش درد و بعضا درد در مفاصل فکی
13. داشتن سابقه خانوادگی هر کدام از مشکلات ارتودنسی
14. وارد شدن آسیب به دندان ها، فک و صورت در نتیجه تروما، صدمه و آسیب فیزیکی به کودک
15. و…..

شاید از این نوشته هم خوشتون بیاد

لیست بهترین متخصص ارتودنسی در تهران (لیست 10 تایی دندانه)

به خاطر این 11 دلیل، به فکر ارتودنسی کودکان خود را سنین پایین باشید!

با تشخیص به موقع مشکلات ارتودنسی کودکان، می‌توان خیلی زود درمان را شروع کرد. اینکار باعث توقف مشکلات نام‌برده (در بخش‌های قبل) می‌شود و مدت زمان درمان ارتودنسی را نیز کاهش می‌دهد. با ارتودنسی اولیه، به راحتی می‌توان به کودک کمک کرد که:

1. به خوبی غذا بجود
2. به خوبی صحبت کند
3. به خوبی نفس بکشد
4. دندان های هماهنگ، صاف و یک دست داشته باشد
5. اعتماد به نفسش به مراتب (و به نسبت قبل از درمان) افزایش یابد
6. بهتر دوست پیدا کند
7. تعاملات اجتماعی بیشتری داشته باشد
8. بهتر و با زحمت کمتری به بهداشت دهان و دندان رسیدگی کند
9. سلامت عمومی  باتری داشته باشد
10. از پوسیدگی دندان و سایر مشکلات احتمالی (ناشی از ناهماهنگی دندان ها) پیشگیری کند
11. لازم نباشد که در آینده هزینه گزافی برای درمان ارتودنسی پرداخت کند

اگر کودکان خود را در سنین پایین، ارتودنسی نکنید، در این وضعیت‌ها قرار می‌گیرید!

عدم توجه به مشکلات ارتودنسی (و پشت گوش انداختن راه‌حل‌هایی که متخصص ارتودنسی کودکان پیش پای شما می‌گذارد) باعث می‌شود که سیر پیشرفت این مشکلات بیشتر شود. در این صورت عوارض، خطرات و مشکلات متعدد دیگری برای کودکان به وجود خواهد آمد. در صورتی که عدم هماهنگی دندان‌ها و فک کودکان به موقع برطرف نشود یا پشت گوش انداخته شود، مشکلات بیشتر و شدیدتر می‌شوند. برای مثال اگر دندان‌های کودک کج هستند، در آینده بیشتر کج می‌شوند. همین مشکل کافیست تا کودک در آینده با مشکلات زیر و یا (احتمال بدتر شدن آن‌ها) روبرو شود:

• پوسیدگی دندان‌ها
• بیماری‌های لثه (شامل جینجویت، پریودنتیت و …)
• از دست رفتن دندان‌ها
• مشکلات تنفسی
• کاهش اعتماد به نفس
• و …

مشکلات ارتودنسی در کودکان چگونه برطرف می‌شوند؟

طی یک مقاله با عنوان (همه چیز درباره درمان ارتودنسی دو مرحله ای) به صورت مفصل به نحوه درمان ارتودنسی کودکان در 2 مرحله پرداخته ایم. اگر مایلید به آن صفحه مراجعه کنید و اگر نه، به طور خلاصه هر دو مرحله را برای شما در این بخش توضیح خواهیم داد.

مرحله اول ارتودنسی

این مرحله معمولاً زمانی شروع می شود که کودک بین 7 تا 12 سال سن دارد. این محدوده سنی معمولا تحت عنوان سنین رشد شناخته می‌شود. هدف اصلی ما از انجام این مرحله کمک به رشد استخوان‌های فک است. در واقع ما می‌خواهیم کاری کنیم که فک‌ها به خوبی رشد کنند و پهنای آن‌ها نیز مناسب باشد. این‌کار باعث می‌شود که فضا برای رشد دندان‌های دائمی فراهم شود. برای این مراحله، از دستگاه های ارتودنسی فانکشنال کمک گرفته می‌شود. وسیع کننده‌های کام و فضا نگهدارها مهم‌ترین دستگاه‌های ارتودنسی بکار رفته در مرحله 1 ارتودنسی کودکان هستند. به فاز اول درمان معمولا ارتودنسی پیشگیرانه گفته می‌شود.

در فاز 1 چه مشکلاتی برطرف می‌شوند؟

درمان‌ها در فاز 1 می‌توانند به تصحیح موارد زیر کمک کنند:

• عاداتی مانند مکیدن شست و یا وارد کردن فشار با زبان به دندان‌های جلو
• مشکلات راه‌های هوایی و تنفس دهانی
• اوربایت عمیق، کوچک بودن فک و کراس بایت
• شلوغی دندان ها ناشی از کوچک بودن فک
• عدم رشد کافی یا مناسب فک (مشکل در رشد فک)

مدت زمان مرحله 1 ارتودنسی چقدر است؟

این مرحله ارتودنسی ممکن است بین 9 تا 18 ماه طول بکشد و مرحله 2 درمان را بسیار آسان تر می کند. به عبارت دیگر انجام این مرحله، به کودک شما کمک می‌کند که برای مدت زمان کمتری بریس ارتودنسی (همان سیم کشی دندان که به صورت عامیانه استفاده می‌شود) نیاز داشته باشد.

فاز دوم 2 ارتودنسی کودکان

زمانی که تمام دندان‌های دائمی درآمده باشند و یا آخرین دندان‌های دائمی در حال جوانه زدن باشند، کار درمان مرحله دوم را آغاز می‌کنیم. ما در این فاز با کمک دستگاه‌های ارتودنسی ثابت و متحرک تمام آنچه که در فاز اول انجام داده‌ایم را کامل کرده و تمام دندان‌ها را منظم و یک دست می‌کنیم. مدت زمان ارتودنسی در این مرحله  معمولا از چند ماه تا چندسال متغییر است.

هزینه ارتودنسی کودکان چقدر است؟

این سوال را بارها مراجعان و والدین از ما پرسیده‌اند. حقیقت این است که نمی‌توان بدون معاینه فیزیکی و بررسی با تصاویر اشعه ایکس درباره هزینه ارتودنسی کودکان به طور دقیق اظهار نظر کرد. اما ما مقاله‌ای با عنوان ” هزینه ارتودنسی” نوشته‌ و در آن یک جدول درج کرده‌ایم که تمام هزینه‌ها را پوشش داده است. اگر مایلید درباره هزینه انواع روش ارتودنسی مطلع شوید حتما سری به این صفحه بزنید.