فلورایدتراپی: موثر برای تقویت دندان و پیشگیری از پوسیدگی

فلوراید یکی از مهم ترین مواد معدنی برای سلامت دهان و دندان است که به تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی کمک می کند. امروزه دندانپزشکان از روش های مختلفی برای رساندن این ماده به دندان ها استفاده می کنند که در مجموع با عنوان فلورایدتراپی شناخته می شود. اهمیت فلورایدتراپی تنها در پیشگیری از پوسیدگی دندان نیست، بلکه نقش آن در افزایش ماندگاری دندان ها و کاهش نیاز به درمان های پرهزینه نیز بارها در تحقیقات علمی اثبات شده است.در ادامه این مقاله دندانه به بررسی مزایا، روش های انجام فلورایدتراپی، زمان مناسب برای انجام آن و نکات مهمی که باید پیش از شروع این درمان بدانید، می پردازیم.

فلورایدتراپی چیست؟

فلورایدتراپی روشی است که در آن فلوراید با غلظت بالا به دندان ها اعمال می شود تا مینای دندان تقویت شود و مقاومت دندان در برابر پوسیدگی افزایش یابد. این روش یکی از موثرترین راه ها برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان و بزرگسالان است.

فلورایدتراپی در کودکان

مینای دندان، لایه بیرونی و محافظ دندان است که مانند یک سپر سخت از دندان ها محافظت می کند. باکتری های موجود در پلاک دندان با تغذیه از قندهای دهان، اسید تولید می کنند که باعث از دست رفتن مواد معدنی مینا می شود. اگر این مواد معدنی دوباره بازسازی نشوند، دندان‌ها پوسیده و حساس می شوند. فلوراید مانند یک تقویت کننده قوی برای مینای دندان عمل می کند، مواد معدنی از دست رفته را بازسازی می کند و دندان ها را مقاوم تر و سالم تر می سازد. استفاده درست از فلوراید، به ویژه در کودکان، باعث می شود دندان ها قوی، سالم و کمتر در معرض پوسیدگی باشند.

فلورایدتراپی در بزرگسالان و سالمندان

فلورایدتراپی در بزرگسالان و سالمندان مینای دندان را تقویت کرده، پوسیدگی را کاهش می دهد و حساسیت دندان ها را کم می کند. این درمان به ویژه برای کسانی که خشکی دهان دارند یا دندان های ترمیم شده دارند مفید است و معمولا هر ۳ تا ۶ ماه یک بار انجام می شود.

مزایای فلورایدتراپی برای کودکان و بزرگسالان

چه زمانی باید فلوراید درمانی انجام دهیم؟

فلورایدتراپی، به عنوان یک روش موثر در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ ها و تقویت سلامت دهان، به‌ ویژه در کودکان و نوجوانان به کار می‌ رود. این روش در هر دوره سنی با هدف خاصی اجرا می‌ شود.

1. برای کودکان زیر 6 سال:

• برای کودکانی که زیر 6 سال سن دارند، فلورایدتراپی به‌ منظور محافظت از دندان‌ های شیری و همچنین تقویت بخش‌ هایی از دندان‌ های دائمی که در حال رشد هستند و از لثه بیرون می‌ زنند، توصیه می‌ شود.

2. برای کودکان و نوجوانان بین 6 تا 16 سال:

• برای افرادی که در بازه سنی 6 تا 16 سال هستند، فلورایدتراپی به‌ منظور حفظ دندان‌ های دائمی و پیشگیری از پوسیدگی، به ویژه بر روی دندان‌ های آسیاب که هنوز کاملا رشد نکرده‌ اند و در معرض خطر پوسیدگی هستند، موثر است.

دندانپزشکان توصیه می‌ کنند که بر اساس وضعیت سلامت دهان و دندان هر 3، 6 یا 12 ماه به صورت منظم از خدمات حرفه‌ ای فلورایدتراپی بهره‌ مند شوید. این اقدامات به حفظ سلامت دهان و دندان، جلوگیری از مشکلات دندانی و تقویت سلامت دندان‌ ها کمک می‌ کند.

انواع روش های فلورایدتراپی

• ژل فلوراید
  ژل فلوراید با استفاده از تری یا سینی مخصوص روی دندان ها اعمال می شود و معمولا برای ۱ تا ۴ دقیقه روی دندان باقی می ماند. این روش باعث تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی می شود و بیشتر در مطب های دندانپزشکی استفاده می شود.
• فوم فلوراید
  فوم فلوراید مشابه ژل عمل می کند، اما حالت فومی دارد و راحت تر در سینی دندان پخش می شود. این روش نیز باعث تقویت مینای دندان و کاهش حساسیت و پوسیدگی می شود و برای کودکان و بزرگسالان مناسب است.
• لاک فلوراید
  لاک فلوراید پوششی غلیظ و چسبنده روی دندان ایجاد می کند که به مدت چند ساعت روی دندان باقی می ماند. این روش اثر طولانی تری دارد و در پیشگیری از پوسیدگی های شدید و تقویت مینای دندان بسیار موثر است.
• دهانشویه فلوراید
  دهانشویه فلوراید برای شستشوی روزانه یا هفتگی دهان استفاده می شود و با کاهش رشد باکتری های پوسیدگی زا، سلامت دهان و دندان را حفظ می کند. این روش ساده و راحت است و می تواند مکمل سایر روش های فلورایدتراپی باشد.
• خمیر دندان فلورایددار
  خمیر دندان فلورایددار رایج ترین روش خانگی است که با مسواک زدن منظم، مینای دندان را تقویت کرده و از پوسیدگی جلوگیری می کند. این روش مناسب برای استفاده روزانه در تمام سنین است و مراقبت پایه ای دهان و دندان را فراهم می کند.

هر کسی به چه مقدار فلوراید نیاز دارد؟

همه ما باید سعی کنیم به طرق مختلف فلوراید را به اندازه کافی دریافت کنیم. مثلا میتوانیم آن را از رژیم غذایی، آب یا مکمل ها بگیریم. اما باید به اندازه مصرف کنیم و بیشتر یا کمتر از آن را استفاده نکنیم.

کلینیک مایو یک جدول ایجاد کرده است و در آن نوشته است که افراد در هر محدوده سنی چه مقدار فلوراید باید به صورت روزانه دریافت کنند.

فواید فلوراید درمانی چیست؟

مواد معدنی را به دندان ما اضافه می کند

اسیدی شدن محیط دهان برای دندان های ما و مخصوصا دندان بچه ها بسیار نامناسب و مضر است. اسید می تواند مواد معدنی موجود در ساختار دندان (مثل کلسیم وفسفر) را از بین ببرد و دندان را ضعیف کند.

اما خوشبختانه فلوراید با اضافه کردن مواد معدنی حیاتی به دندان ها، آسیب وارد شده به آنها را برطرف می کند. اضافه کردن فلوراید یا فلورایدتراپی به دندان ها می تواند باعث احیای دندان شود و به بازسازی مواد معدنی محافظ دندان کمک بسیار زیادی کند.

باعث صرفه جویی در هزینه های دندانپزشکی احتمالی می شود

به طور کلی اقدامات پیشگیرانه نه تنها نقش بازدارنده دارد بلکه باعث کاهش هزینه های دندانپزشکی هم میشود.

فلوراید و محصولات حاوی فلوراید هزینه چندانی ندارند. اما می توانند مبلغ زیادی در هزینه های شما صرفه جویی کنند. ما می توانیم به صورت موضعی یا به صورت سیستمیک از فلوراید در ساده ترین و کم هزینه ترین حالت استفاده کنیم و تا مدت ها از شر پوسیدگی و سایر مشکلات دندان در امان باشیم.

فلوراید موضعی شامل استفاده از خمیر دندان، دهانشویه و درمان های دندانپزشکی میشوند که فلوراید را مستقیما روی سطح دندان قرار میدهند. فلوراید سیستمیک هم به تمام روش هایی گفته میشود که ما فلوراید را میبلعیم. مثلا در قالب آب آشامیدنی شهری که به آن فلوراید اضافه می شود و یا بعضی از مکمل های غذایی.

فلوراید یک بازدارنده کاملا طبیعی است

ما امکانات متعددی را برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در اختیار داریم، اما معمولا بسیاری از این ابزارها از طبیعت بیرون نمی‌ آیند. به عنوان یک نمونه، فیشور سیلانت، با پر کردن شکاف‌ های ریز و جونده بین دندان‌ ها، از پوسیدگی دندان‌ ها جلوگیری می‌ کند.

اما فلوراید، به عنوان یک ترکیب معدنی طبیعی، در دسترس ما قرار دارد و حتی اگر فلورایدتراپی انجام ندهیم، می‌ توانیم از منابع طبیعی این ترکیب استفاده کنیم. به عنوان یک مثال، فلوراید به طور گسترده در آبهای اقیانوس‌ها و آبهای زیرزمینی یافت می‌ شود.

علاوه بر این، برخی از شهرها فلوراید را به میزان توصیه شده به آب آشامیدنی شهری افزوده و توزیع می‌ کنند. در واقع، چه از طریق فلوراید تراپی و چه از طریق منابع طبیعی، این ترکیب بهترین و اقتصادی‌ ترین روش برای پیشگیری از پوسیدگی دندان است و از اصول اساسی و مؤثر دندانپزشکی پیشگیرانه تلقی می‌ شود.

عوارض فلورایدتراپی چیست؟

مصرف اشتباهی یا دوز زیاد این ماده میتواند در موارد نادر باعث مسمومیت با فلوراید شود (که البته نادر است ولی بهتر است که درباره ش بیشتر بدانیم.) و بهتر است بدانیم که مصرف بیش از اندازه از این ماده در طولانی مدت می تواند عوارضی مثل اخلال در رشد استخوان و دندان کودکان خردسال داشته باشد. برای همین است که بیشتر خمیر دندان هایی که برای کودکان ساخته میشود فلوراید کمی دارد.

در هر صورت مصرف مقادیر بیش از اندازه توصیه شده از فلورایدتراپی میتواند عوارض زیر رو داشته باشد:

• لک افتادن دندان های دائمی
• ایجاد لکه سفید روی دندان ها
• مشکلات هموستاز استخوان
• مشکلات استخوانی دیگر

بعضی مواقع ممکن است با مصرف بیش از حد قرص های مکمل فلوراید مسمومیت حاد به وجود می آید که علائمش شامل موارد زیر می شود:

• حالت تهوع
• اسهال
• خستگی
• تعرق مفرط
• در مواردی هم حتی می تواند منجر به مرگ شود برای همین سعی کنید همیشه مکمل های فلوراید را از دسترس کودکان دور نگه دارید.

نکات مهم قبل از انجام فلورایدتراپی

• معاینه دندان ها
  قبل از تراپی، دندانپزشک وضعیت دندان ها و لثه ها را بررسی می کند تا اطمینان حاصل شود که درمان مناسب است.
• تمیز بودن دندان ها
  مسواک زدن و نخ دندان کشیدن قبل از جلسه باعث می شود فلوراید بهتر جذب شود و اثر بیشتری داشته باشد.
• اطلاع از سابقه پزشکی
  اگر کودک یا بزرگسال حساسیت به فلوراید یا بیماری خاص دارد، حتما به دندانپزشک اطلاع دهید.
• عدم مصرف غذا یا نوشیدنی قبل از جلسه
  به ویژه برای کودکان، توصیه می شود حداقل ۳۰ دقیقه قبل از تراپی چیزی نخورند تا سطح دندان آماده جذب فلوراید باشد.
• مشورت درباره دوز و روش مناسب
  بسته به سن، ریسک پوسیدگی و وضعیت دندان ها، دندانپزشک نوع فلوراید (ژل، فوم، لاک) و دوز مناسب را تعیین می کند.
• آمادگی برای مراقبت بعد از تراپی
  والدین و بیماران باید بدانند بعد از فلورایدتراپی تا چند ساعت نباید غذا یا نوشیدنی مصرف کنند و از مسواک زدن خودداری کنند.

آموزش های بعد از وارنیش فلوراید تراپی

• عدم خوردن و آشامیدن
  تا حداقل ۳۰–۶۰ دقیقه بعد از وارنیش، چیزی نخورید و ننوشید تا فلوراید جذب شود.
• عدم مسواک زدن یا نخ دندان
  تا چند ساعت بعد از تراپی، از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن خودداری کنید.
• مراقبت از دندان ها در روز اول
  غذاهای سفت و چسبناک مصرف نکنید تا وارنیش از سطح دندان جدا نشود.
• اطلاع از رنگ و ظاهر وارنیش
  وارنیش ممکن است چند ساعت روی دندان ها دیده شود و طبیعی است که پس از مدتی محو شود.
• پیگیری جلسات بعدی
  بسته به ریسک پوسیدگی، جلسه بعدی فلورایدتراپی را طبق توصیه دندانپزشک تعیین کنید.
• گزارش هر حساسیت یا درد
  اگر دندان ها یا لثه ها درد یا حساسیت غیرمعمول داشتند، با دندانپزشک تماس بگیرید.

مطالب پیشنهادی:

• دندانپزشک کودکان
• دلایل سیاه شدن دندان کودکان

هزینه فلورایدتراپی چقدر است؟

هزینه فلورایدتراپی به همراه بروساژ هر فک 1.200.00 تومان است. البته این هزینه می تواند در کلینیک های مختلف کمی بالا یا پایینتر باشد.

جمع بندی

فلورایدتراپی روشی موثر برای تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی است که برای کودکان، بزرگسالان و سالمندان مناسب است. این درمان می تواند حساسیت دندان ها را کاهش دهد، مینای ضعیف را بازسازی کند و هزینه های دندانپزشکی آینده را کم کند. پیش از تراپی، معاینه دندان ها و رعایت بهداشت ضروری است و بعد از درمان تا چند ساعت از خوردن، نوشیدن و مسواک زدن خودداری شود.

سوالات متداول