دندانپزشکی بارداری: خانم های باردار چگونه می‌توانند بهداشت دهان و دندان خود را بهبود ببخشند

بارداری یکی از دوره های طبیعی و بسیار حساس زندگی برای اغلب زنان است. سبک زندگی و نوع اتفاقاتی که طی این دوره برای زنان باردار رخ می‌دهد، تفاوت‌های زیادی با دوره های دیگر زندگی دارد. سلامتی مادر در این دوره بسیار مهم است، زیرا علاوه بر سبک زندگی، تغییرات زیادی در عملکرد بدن او ایجاد می‌شود. دندانپزشکی بارداری به مجموعه اقداماتی گفته می شود که به حفظ سلامت دهان و دندان و هم چنین پیشگیری از بیماری های لثه کمک می کند.

✅اهمیت دندانپزشکی در دوران بارداری

توجه به سلامت دهان و دندان در دوران بارداری اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا در این دوران، به دلیل تغییرات هورمونی احتمال پوسیدگی دندان ها و هم چنین بیماری های مربوط به لثه افزایش می یابد و این تغییرات ممکن است به صورت غیر مستقیم بر سلامت جنین تاثیر بگذارد. وبسایت دندانه در ادامه این مقاله به مراقبت های پیش، حین و بعد از بارداری که هر خانم بارداری باید بداند خواهد پرداخت.

تغییرات فیزیولوژیکی دهان و دندان در دوران بارداری

همان طور که گفتیم در این دوران به دلیل ایجاد نوسان در ترشح هورمون ها ممکن است برخی مشکلات دندانی برای مادر رخ دهدکه شامل:

1. افزایش خطر التهاب لثه

در دوران بارداری سطح هورمون استروژن و پروژسترون به مقدار زیادی افزایش می یابد که این تغییرات سبب ایجاد التهاب لثه می شود . به خاطر داشته باشید که اگر این مشکل درمان نشود ممکن است به بیماری جدی تری مثل پریودنتیت منجر شود .

2. اثر هورمون بر سلامت دندان ها

هورمون ها می توانند بر روند جریان خون در لثه ها اثر بگذارند و باعث تورم و خونریزی شوند.این امر باعث می شود تا محیط دهان تغییر کرده ، باکتری های دهان و دندان سریع تر رشد کنند و در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان افزایش یابد.

مراقبت از دندان پیش از بارداری

به نظر شما بهترین نقطه برای شروع مراقبت از دندان قبل از حاملگی چیست؟ رسیدگی و ارتقاء سلامت دهان و دندان را از کجا شروع کنیم؟ به عبارت دیگر دندانپزشکی بارداری از کجا شروع می شود؟

در پاسخ به این سوالات، باید گفت که شما تنها باید به مطب یک دندانپزشک بروید. اگر واقعا قصد دارید به زودی باردار شوید، در کنار تست های سلامتی دیگر، حتما و حتما برای شروع یک بارداری بدون مشکل، به یک دندانپزشک خوب مراجعه کنید. موارد زیر مزایای مراجعه به مطب یک دندانپزشک خوب پیش از بارداری است:

• معاینه کامل دهان، دندان و لثه ها
• جرمگیری دندان ها
• پیشگیری از بروز مشکلاتی مثل بیماری لثه در حاملگی
• درمان مشکلات جزئی تا جدی دهان و دندان که ممکن است بر سلامتی جنین تاثیر بگذارند
• اطمینان از سلامتی خود و شروع موفق یک دوره حاملگی
• و …

بنابراین طی این دوره با یک ارزیابی کامل و دقیق، تمام مشکلات دهان و دندان شما تشخیص داده شده و درمان می شود. با این جلسه اگر مشکلی سد راه شما باشد تشخیص داده خواهد شد و تا برطرف کردن آن مشکل، بارداری به تعویق می افتد. (لزومی ندارد ولی بهتر است اینگونه باشد). اگر مشکل خاصی متوجه شما نباشد، به راحتی و بدون استرس وارد دوره حاملگی خود می‌ شوید.

مراقبت از دندان در بارداری

از آنجا که این دوره بسیار مهم است، مراقبت از دندان در بارداری نیز از مهم ترین بخش های مراقبت دهان و دندان خواهد بود. برای اینکه طی حاملگی مواردی مثل بیماری، اختلال یا هر مشکل مربوط به دهان و دندان را تجربه نکنید، حتما و حتما به موارد ذکر شده در ادامه توجه کنید و آن ها را در نظر داشته باشید:

اگر گذر شما به مطب دندانپزشک افتاد، حتما به او بگویید که حامله هستید

برخلاف تصور برخی افراد، مراجعه به دندانپزشک و انجام درمان ها و پروسه های رایج آن، حتی در دوره بارداری نیز بدون خطر است. بنابراین در موارد اورژانسی مراجعه به مطب دندانپزشک طی دوره حاملگی را به هیچ وجه پشت گوش نی‌اندازید. چون خطری برای شما ندارد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که هرچند در موارد اورژانسی می توانید به دندانپزشک مراجعه کنید، اما برای انجام پروسه های الکتیو (انتخابی، نقطه مقابل اورژانسی) بهتر است احتیاط و صبر کنید تا زایمان شما انجام شود.

به هر حال اگر به تازگی باردار شده اید و این بارداری هنوز به صورت ظاهری برای دیگران قابل تشخیص نیست (برآمدگی شکم ناشی از بزرگ شدن جنین) حتما و حتما به دندانپزشک خود این موضوع را اطلاع دهید.

نکته:

برای اینکه سنگ تمام گذاشته باشید، سعی کنید پیش از مراجعه به دندانپزشک این مراجعه را با پزشک متخصص زنان در میان بگذارید تا اگر نکته ای در خصوص بارداری شما وجود دارد توسط او بررسی و گوشزد شود.

اگر دارو یا داروهای خاصی مصرف می‌کنید به دندانپزشک خود بگویید

یادتان باشد که شما باردار هستید و نوع مراقبت های پزشکی در خصوص شما می‌تواند متفاوت از دیگران باشد. ممکن است یک پروسه دندانپزشکی برای یک شخص عادی و بی خطر باشد و مشکلی برایش ایجاد نکند، اما همان پروسه برای شما کمی خطرناک بوده و نیاز باشد که از پروسه دیگری برای شما استفاده شود. اگر شما اطلاعات دقیقی از وضعیت سلامتی خود از جمله داروهایی که مصرف میکنید را در اختیار دندانپزشک قرار دهید، قطعا او پروسه درمانی را انتخاب خواهد کرد که کمترین خطر را برای شما دارد یا اصلا بی خطر است.

اشعه ایکس دندان در دوره بارداری می‌تواند گرفته شود

شاید اگر در 10 یا 20 سال پیش زندگی می‌ کردیم پزشکان به خاطر خطرات اشعه ایکس از آن در پروسه های تشخیصی در خانم های باردار استفاده نمی کردند. اما امروزه حتی اگر باردار باشید به منظور مراقبت از دندان در بارداری، می توانید تحت اشعه ایکس دندان قرار بگیرید. زیرا قبل از گرفتن اشعه، تمام بافت های حساس شما با کمک محافظ ضد اشعه پوشیده میشود، تا خطرات احتمالی برای شما و نوزادتان به حداقل برسد.

 به خاطر حامله بودنتان، چکاپ دندانپزشکی بارداری خود را به تعویق نیاندازید

به صورت عادی هر انسانی باید دوره های منظم چکاپ را پشت سر بگذراند. برای خانم های باردار این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است. اگر یادتان باشد در ابتدای مقاله گفتیم که تغییرات هورمونی میتوانند خطر ابتلا به عفونت، التهاب و بیماری لثه را افزایش دهند. بنابراین چکاپ دوره ای دندانپزشکی و مراقبت از دندان در بارداری را به هیچ عنوان به خاطر حامله بودن به تعویض نی‌اندازید. زیرا مراجعه به مطب دندانپزشک میتواند برای شما حتی مهم و حیاتی تر باشد.

اگر طی دوره حاملگی هر کدام از مشکلات و یا علائم زیر را تجربه کردید نیز حتما به یک دندانپزشک خوب مراجعه کنید:

• حساسیت
• خونریزی
• تورم
• التهاب
• درد
• تغییر رنگ
• و …

برای مراقبت از دندان در بارداری به توصیه های بهداشت دهان و دندان توجه کنید

اگر به درستی بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، احتمالا مشکل خاصی برای شما طی این دوره ایجاد نمی شود و می توانید یک دوره حاملکی خوب و سالمی را پشت سر بگذارید.

از خمیردندان های طعم دار برای شستشوی دندان خود استفاده کنید

حدود 70 درصد خانم های حامله بیماری صبحگاهی (حالت تهوع و استفراغ مکرر) را طی این دوره تجربه می کنند. برخی از افراد با وجود حالت تهوع مکرر نمی توانند به درستی مسواک بزنند و یا اصلا نمی زنند. برای اینکه خمیر دندان شما را تحریک نکند و حس بهتری به شما بدهد، سعی کنید از خمیردندان های طعم دار استفاده کنید. بنابراین حتی با وجود بیماری صبحگاهی مراقبت از دندان در بارداری می تواند با راه حل درست انجام شود.

 برای مراقبت از دندان در بارداری و سلامتی جنین به شیوه ای درست غذا بخورید

نوع غذاهایی که میخورید و عادات جویدن و خوردن شما میتواند روی سلامتی دهان و دندان شما و سلامت عمومی جنین تاثیرگذار باشد. برای اینکه بتوانید به درستی از خود و جنین محافظت کنید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• مصرف میان وعده ها و خوراکی شیرین را قطع کرده یا به حداقل برسانید: متاسفانه ویار و تمایل به مواد خوراکی شیرین در میان خانم های باردار بسیار شایع است. برای مراقبت از دندان در بارداری حتما مصرف خوراکی های شیرین را کم کنید و بعد از مصرف آن ها حتما و حتما مسواک بزنید.
• غذای سالم بخورید: شاید فکر کنید دندان های شیری نوزاد چند ماه بعد از تولد تشکیل شده و در می آیند (سن دقیقش حوالی 7 ماهگی است). اما حقیقت این است که اولین دندان های شیری نوزاد در شکم مادر و حدود 3 ماهگی بارداری شروع به شکل گرفتن می کنند. نکته جالب این است که نوع غذایی که شما می خورید مستقیما روی سلامتی دندان جنین و نوزاد شما تاثیر می گذارد. بنابراین سعی کنید محصولات لبنی مثل ماست و پنیر را سفره غذای خود اضافه کنید. مصرف این مواد غذایی میتواند باعث تشکیل صحیح لثه و دندان های نوزاد می شود.

مراقبت از دندان بعد از بارداری

معمولا بروز مشکلات مربوط به لثه طی دوره حاملگی شایع است. شما باید علاوه بر مراجعه به دندانپزشکی بارداری طی این دوره، بعد از زایمان نیز به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک باید لثه های شما را پس از بارداری ارزیابی کند و اگر مشکلی در خصوص آن ها وجود دارد را درمان کند.

پاسخ به سوالات متداول دندانپزشکی بارداری