روکش یا تاج های دندانی یکی از پراستفاده ترین پروتزها در دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی هستند و کاربردهای بسیار زیادی دارند. آن ها از مواد مختلفی ساخته می شوند و ظاهر زیبایی دارند. برخلاف کاربرد زیاد آن ها، هنوز بسیاری از مردم نمی دانند که به طور دقیق روکش دندان چیست و کاربردش کدام است. اغلب مردم حتی روکش ها را با لمینت دندان، ونیر کامپوزیت و سایر ونیرهای مشابه اشتباه می گیرند. این مقاله را بخوانید تا با تعریف روکش ها، کاربردشان، انواع آن ها و تفاوتشان با ونیر دندان آشنا شوید.

روکش دندان چیست؟

روکش دندان یا (DENTAL CROWNS) در واقع همان تاج دندان است که روی دندان هایی که تاجشان به شدت آسیب دیده سوار می شود. در واقع این ها نوعی پرتز هستند که جایگزین تاج دندان واقعی خودمان (که بیرون از لثه و قابل مشاهده است) می شوند. ما در دندان پزشکی به تنها بخشی از دندان که قابل مشاهده است تاج دندان می گوییم. از آنجا که روکش ها شبیه به تاج دندان هستند و دقیقا جایگزین همین بخش می شوند علاوه بر روکش، به آن ها تاج دندان هم می گویند.

کاربرد روکش دندان چیست؟

روکش ها کاربردهای مختلفی دارند و در فرآیندهای زیادی بکار گرفته می شوند. اما اگر بخواهیم کاربرد اصلی آن ها را عنوان کنیم خواهیم گفت که:

تاج دندان در واقع برای دندان هایی استفاده می شود که دچار پوسیدگی شدیدی شده اند و با پر کردن دندان (در حالت عادی) قابل ترمیم نیستند. برای اینکه بتوان این دندان ها را حفظ کرد، لازم است که از روشی بهتر، مستحکم تر و زیباتر استفاده کرد. در نتیجه پوسیدگی وسیع دندان را برداشته، مینای دندان را تراش می دهند و روکش نصب می کنند. بنابراین روکش های دندانی در واقع جزء دندانپزشکی ترمیمی هستند و گاها در دسته دندانپزشکی زیبایی نیز قرار می گیرند. نصب این روکش ها توسط متخصص ترمیمی و زیبایی دندان انجام داده می شود.

کاربردهای مختلف روکش دندان

به طور کلی کاربرد این روکش دندانپزشکی در 3 مورد زیر است:

• برای ترمیم دندان بسیار پوسیده که با روش های معمول پر کردن دندان، قابل ترمیم نیست.
• بعد از درمان ریشه دندان یا روت کانال تراپی به جهت حفظ استحکام دندان.
• استفاده در ترکیب با ایمپلنت دندان (تاج یا روکش دندان یکی از 3 بخش اصلی یک ایمپلنت دندان در کنار پایه و اباتمنت است)
• برای ترمیم دندانی که دچار شکستگی شدید، ترک خوردگی یا لب پر شدگی زیادی شده باشد.

فرق روکش دندان با ونیر دندان چیست؟

از مهم ترین سوء تفاهم هایی که در خصوص روکش دندن وجود دارد، این است که بسیاری از مردم، روکش ها را با ونیر دندان اشتباه می گیرند. یعنی بسیاری فکر می کنند که روکش با لمینت دندان یا ونیر کامپوزیت یکسان هستند. اما این دو کاملا با هم فرق دارند. ونیرهای دندانی پوسته های  بسیار نازک و ظریف هستند که تنها به بخش جلوی دندان ها متصل می شوند.

به عبارتی با تراشیدن مقدار کمی از مینای دندان به کمک یک چسب مخصوص به سطح جلوی دندان ها وصل می شوند. اما روکش دندان کاملا متفاوت بوده و تمام سطوح و بخش های مختلف دندان را می پوشاند. برای نصب روکش ها لازم است بیشتر ضخامت مینای دندان از همه طرف تراشیده شود.

نحوه نصب تاج های دندانی به چه صورت است؟

نحوه نصب تاج دندان بسته به جایی که می خواهید استفاده کنید متفاوت است. برای مثال اگر بخواهید برای ترمیم دندان از روکش استفاده کنید. ابتدا باید به مطب یک متخصص دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی خوب مراجعه کنید و بعد از آن مراحل زیر را طی کنید:

• برداشته شدن پوسیدگی از روی دندان
• تراشیدن بخش اعظم مینای دندانی
• نصب روکش موقت دندان و سفارش روکش دائمی بسته به نظر خودتان یا متخصص ترمیمی
• آماده شدن روکش دائمی و برداشتن روکش موقت

چنانچه قبل از ایمپلنت کاشته باشید، متخصص ابتدا یک روکش موقت برای شما استفاده می کند و بعد از اتمام فرآیند جوش خوردن ایمپلنت به استخوان فک، یک تاج دائمی و متناسب با دندان های خودتان برایتان ساخته شده و روی اباتمنت سوار می شود.

انواع روکش دندان کدامند؟

روکش های دندانپزشکی از مواد مختلفی ساخته می شود. اما همه آن ها به یک اندازه محبوب نیستند و برای شرایط مختلفی استفاده می شوند. انواع روکش دندان عبارتند از:

روکش دندان استیل

روکش های استیل به صورت موقت بر روی دندان ها نصب می شوند و جنس آنها از استیل می باشد که از مقاومت بسیار بالایی برخوردار هستند. از این نوع روکش های برای روکش دندان شیری کودکان یا به عنوان روکش موقت تا زمان آماده شدن روکش دائمی استفاده می شود. قیمت روکش دندان استیل ارزان است و جزء ارزان ترین انواع روکش دندان است.

روکش دندان پایه فلزی (PFM)

ترکیبی از فلز و سرامیک برای ساخت این تاج ها استفاده شده است. یک روکش سرامیکی روی یک بخش فلزی را پوشانده است. روکش های PFM از مقاومت بسیار بالایی برخودار هستند و کاملا طبیعی هستند؛ البته در برخی مواقع خط فلزی در مرز لثه مشخص می شود به همین دلیل این روکش ها برای دندان های عقبی و آسیاب مناسب هستند.

روکش دندان سرامیکی

در ساخت آن ها از مواد سرامیکی همرنگ دندان استفاده می شود. زیبایی این روکش ها مانند دندان های طبیعی خودمان است و کسی متوجه این نمی شود که شما دندان خود را روکش کرده اید. روکش سرامیکی دندان زیبایی و سازگاری بالایی با لثه دارند.

از این نوع روکش ها می توان برای افرادی که به فلزات حساسیت دارند و تمایل دارند که روکش دندانشان کاملا شبیه به دندان های طبیعی شان شود استفاده کرد. به دلیل زیبایی منحصر به فردی که دارند از روکش های سرامیکی برای روکش دندان جلو استفاده می شود.

روکش دندان تمام فلزی

روکش های دندان تمام فلز از فلزاتی مانند طلا، زیرکونیوم و یا ترکیبی از فلزات و آلیاژ های مختلف ساخته می شوند. این نوع روکش های دندان برای جویدن مناسب هستند و مقاومت و ماندگاری بسیار بالایی دارند. در صورت استفاده از روکش دندان طلا و تمام فلزی هیچ گونه تغییر رنگی در لثه نخواهید داشت.

طول عمر روکش دندان چقدر است؟

طول عمر انواع روکش دندان به نسبت جنس و متریال به کار رفته در ساخت آن متفاوت است اما در صورت نگهداری صحیح از آنها ماندگاری آن بین 5 الی 15 سال می باشد.

بهترین نوع روکش دندان کدام است؟

نمی توان به طور دقیق به این سوال پاسخ داد چرا که جواب این سوال کاملا وابسته به شرایط دندان های شما دارد. برای مثال برای روکش دندان های جلویی که در معرض دید هستند و تحت فشار کمتری قرار دارند، روکش تمام سرامیکی مناسب است، اما برای دندان های خلفی که کمتر در معرض دید هستند و فشار بیشتری را متحمل می شوند روکش دندان پایه فلزی مناسب است.

البته بسته به وضعیت دندان های شما این قانون همیشه صدق نمی کند. برای مثال چنانچه دندان هایتان کج و نامرتب باشد ممکن است دندانپزشک برای دندان های جلو هم از روکش دندان پایه فلزی استفاده کند.

مراقبت های بعد از روکش دندان

• روزانه حداقل دو بار دندان هایتان را مسواک بزنید.
• از نخ دندان و دهانشویه استفاده کنید.
• از جویدن مواد غذایی سفت و سخت مانند ته دیگ پرهیز کنید.

روکش دندانی چه کمکی به انسان می‌ کنند؟

ما اغلب زمانی نمی توانیم از دندان استفاده کنیم که دندان یا زنده نیست و یا عصب کشی شده، یا اینکه استحکام کافی نداشته باشد. روکش قادر است استحکام، زیبایی و شکل طبیعی را به دندان های ما بازگرداند.

قیمت روکش ها چقدر است؟

قیمت روکش دندان بسته به جنس آن بسیار متفاوت است. دندانه در مقاله ای جداگانه به بررسی هزینه تاج های مصنوعی پرداخته است که میتوانید با کلیک روی لینک مشخص شده به صفحه آن بروید.