بارداری یکی از دوره های طبیعی و بسیار حساس زندگی اغلب خانم ها است. سبک زندگی و نوع اتفاقاتی که طی این دوره برای خانم های حامله رخ می‌دهد، تفاوت‌های زیادی با دوره های دیگر زندگی دارد. سلامتی مادر در این دوره بسیار مهم است، زیرا علاوه بر سبک زندگی، تغییرات زیادی در سلامتی و عملکرد بدن او ایجاد می‌شود. اغلب تغییرات ایجاد شده در بدن شخص حامله، به واسطه تغییرات هورمونی است. تغییر در سطح برخی از هورمون های اصلی بدن زن طی این دوره، می‌تواند روی سلامتی دهان و دندان تاثیر بگذارد. به این صورت که تغییرات نامبرده، می‌توانند خطر و ریسک ابتلا به بیماری لثه (عفونت و التهاب) را در بانوان باردار افزایش دهد. به همین دلیل مراقبت از دندان در بارداری و حتی قبل و بعد از آن بسیار مهم است و در مقوله ای مجزا به نام دندانپزشکی بارداری میگنجد.

اهمیت دندانپزشکی بارداری و ارتقای بهداشت دهان و دندان در این دوره

هر خانم حامله ای به سادگی می‌تواند با در نظر گرفتن برخی نکات و برنامه های مشخصی، یک دوره بدون نقص بارداری را طی کند. اما باید به این نکته توجه کرد که مراقبت از بارداری تنها به 9 ماهی که نوزاد در شکم مادر است محدود نمی‌شود. بله، حاملگی قبل و بعدی نیز دارد. بنابراین اصول مراقبتی مانند مراقبت از دندان در بارداری نیز باید پیش از بارداری شروع شود و تا مدتی بعد از آن نیز ادامه پیدا کند. وبسایت نسخه در ادامه این مقاله به مراقبت های پیش، حین و بعد از بارداری که هر خانم حامله ای باید بداند خواهد پرداخت.

مراقبت از دندان پیش از بارداری

به نظر شما بهترین نقطه برای شروع مراقبت از دندان قبل از حاملگی چیست؟ رسیدگی و ارتقاء سلامت دهان و دندان را از کجا شروع کنیم؟ به عبارت دیگر دندانپزشکی بارداری از کجا شروع می شود؟

در پاسخ به این سوالات، باید گفت که شما تنها باید به مطب یک دندانپزشک بروید. اگر واقعا قصد دارید به زودی باردار شوید، در کنار تست های سلامتی دیگر، حتما و حتما برای شروع یک بارداری بدون مشکل، به یک دندانپزشک خوب مراجعه کنید. موارد زیر مزایای مراجعه به مطب یک دندانپزشک خوب پیش از بارداری است:

• معاینه کامل دهان، دندان و لثه ها
• جرمگیری دندان ها
• پیشگیری از بروز مشکلاتی مثل بیماری لثه در حاملگی
• درمان مشکلات جزئی تا جدی دهان و دندان که ممکن است بر سلامتی جنین تاثیر بگذارند
• اطمینان از سلامتی خود و شروع موفق یک دوره حاملگی
• و ….

بنابراین طی این دوره با یک ارزیابی کامل و دقیق، تمام مشکلات دهان و دندان شما تشخیص داده شده و درمان میشود. با این جلسه اگر مشکلی سد راه شما باشد تشخیص داده خواهد شد؛ و تا برطرف کردن آن مشکل، بارداری به تعویق می افتد. (لزومی نداره ولی بهتره اینطوری باشه). و اگر مشکل خاصی متوجه شما نباشد، براحتی و بدون استرس وارد دوره حاملگی خود می‌شوید.

مراقبت از دندان در بارداری

از آنجا که این دوره بسیار مهم است، مراقبت از دندان در بارداری نیز از مهم ترین بخش های مراقبت دهان و دندان خواهد بود. برای اینکه طی حاملگی مواردی مثل بیماری، اختلال یا هر مشکل مربوط به دهان و دندان را تجربه نکنید، حتما و حتما به موارد ذکر شده در ادامه توجه کنید و آن ها را در نظر داشته باشید:

اگر گذر شما به مطب دندانپزشک افتاد، حتما به او بگویید که حامله هستید

برخلاف تصور برخی افراد، مراجعه به دندانپزشک و انجام درمان ها و پروسه های رایج آن، حتی در دوره بارداری نیز بدون خطر است. بنابراین در موارد اورژانسی مراجعه به مطب دندانپزشک طی دوره حاملگی را به هیچ وجه پشت گوش نی‌اندازید. چون خطری برای شما ندارد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که، هرچند در موارد اورژانسی می توانید به دندانپزشک مراجعه کنید، اما برای انجام پروسه های الکتیو (انتخابی، نقطه مقابل اورژانسی) بهتر است احتیاط و صبر کنید تا زایمان شما انجام شود.

به هر حال اگر به تازگی باردار شده اید و این بارداری هنوز به صورت ظاهری برای دیگران قابل تشخیص نیست (برآمدگی شکم ناشی از بزرگ شدن جنین) حتما و حتما به دندانپزشک خود این موضوع را اطلاع دهید.

نکته:

برای اینکه سنگ تمام گذاشته باشید، سعی کنید پیش از مراجعه به دندانپزشک، این مراجعه را با پزشک متخصص زنان در میان بگذارید، تا اگر نکته ای در خصوص بارداری شما وجود دارد توسط او بررسی و گوشزد داده شود.

اگر دارو یا داروهای خاصی مصرف می‌کنید به دندانپزشک خود بگویید

یادتان باشد که شما باردار هستید و نوع مراقبت های پزشکی در خصوص شما می‌تواند متفاوت از دیگران باشد. ممکن است فلان پروسه دندانپزشکی برای یک شخص عادی و بی خطر باشد و مشکلی برایش ایجاد نکند، اما همان پروسه برای شما کمی خطرناک بوده و نیاز باشد که از پروسه دیگری برای شما استفاده شود. اگر شما اطلاعات دقیقی از وضعیت سلامتی خود، از جمله داروهایی که مصرف میکنید را در اختیار دندانپزشک قرار دهید، قطعا او پروسه درمانی را انتخاب خواهد کرد که کمترین خطر را برای شما دارد یا اصلا بیخطر است.

اشعه ایکس دندان در دوره بارداری می‌تواند گرفته شود

شاید اگر در 10 یا 20 سال پیش زندگی می‌کردیم پزشکان به خاطر خطرات اشعه ایکس از آن در پروسه های تشخیصی در خانم های باردار استفاده نمیکردند. اما امروزه حتی اگر باردار باشید؛ به منظور مراقبت از دندان در بارداری ، میتوانید تحت اشعه ایکس دندان قرار بگیرید. زیرا قبل از گرفتن اشعه، تمام بافت های حساس شما با کمک محافظ ضد اشعه پوشیده میشود، تا خطرات احتمالی برای شما و نوزادتان به حداقل برسد.

 به خاطر حامله بودنتان، چکاپ دندانپزشکی بارداری خود را به تعویق نی‌اندازید

به صورت عادی هر انسانی باید دوره های منظم چکاپ را پشت سر بگذراند. برای خانم های باردار این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار است. اگر یادتان باشد در ابتدای مقاله گفتیم که تغییرات هورمونی میتوانند خطر ابتلا به عفونت، التهاب و بیماری لثه را افزایش دهند. بنابراین چکاپ دوره ای دندانپزشکی و مراقبت از دندان در بارداری را به هیچ عنوان به خاطر حامله بودن به تعویض نی‌اندازید. زیرا مراجعه به مطب دندانپزشک میتواند برای شما حتی مهم و حیاتی تر باشد.

اگر طی دوره حاملگی هر کدام از مشکلات و یا علائم زیر را تجربه کردید نیز حتما به یک دندانپزشک خوب مراجعه کنید:

• حساسیت
• خونریزی
• تورم
• التهاب
• درد
• تغییر رنگ
• و …

برای مراقبت از دندان در بارداری به توصیه های بهداشت دهان و دندان توجه کنید

اگر به درستی بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید، احتمالا مشکل خاصی برای شما طی این دوره ایجاد نمی شود و می توانید یک دوره حاملکی خوب و سالمی را پشت سر بگذارید.

از خمیردندان های طعم دار برای شستشوی دندان خود استفاده کنید

حدود 70 درصد خانم های حامله بیماری صبحگاهی (حالت تهوع و استفراغ مکرر) را طی این دوره تجربه میکنند. برخی از افراد با وجود حالت تهوع مکرر نمیتوانند به درستی مسواک بزنند و یا اصلا نمیزنند. برای اینکه خمیر دندان شما را تحریک نکند و حس بهتری به شما بدهد، سعی کنید از خمیردندان های طعم دار استفاده کنید. (بنابراین حتی با وجود بیماری صبحگاهی مراقبت از دندان در بارداری میتواند با راه حل درست انجام شود.

 برای مراقبت از دندان در بارداری و سلامتی جنین به شیوه ای درست غذا بخورید

نوع غذاهایی که میخورید و عادات جویدن و خوردن شما میتواند روی سلامتی دهان و دندان شما و سلامت عمومی جنین تاثیرگذار باشد. برای اینکه بتوانید به درستی از خود و جنین محافظت کنید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• مصرف میان وعده ها و خوراکی شیرین را قطع کرده یا به حداقل برسانید: متاسفانه ویار و تمایل به مواد خوراکی شیرین در میان خانم های باردار بسیار شایع است. برای مراقبت از دندان در بارداری حتما مصرف خوراکی های شیرین را کم کنید و بعد از مصرف آن ها حتما و حتما مسواک بزنید.
• غذای سالم بخورید: شاید فکر کنید دندان های شیری نوزاد چند ماه بعد از تولد تشکیل شده و در می آیند (سن دقیقش حوالی 7 ماهگی هستش). اما حقیقت این است که اولین دندان های شیری نوزاد در شکم مادر و حدود 3 ماهگی بارداری شروع به شکل گرفتن می کنند. نکته جالب این است که نوع غذایی که شما میخورید مستقیما روی سلامتی دندان جنین و نوزاد شما تاثیر میگذارد. بنابراین سعی کنید محصولات لبنی مثل ماست و پنیر را سفره غذای خود اضافه کنید. مصرف این مواد غذایی میتواند باعث تشکیل صحیح لثه و دندان های نوزاد میشود.

مراقبت از دندان بعد از بارداری

معمولا بروز مشکلات مربوط به لثه طی دوره حاملگی شایع است. شما باید علاوه بر مراجعه به دندانپزشکی بارداری طی این دوره، بعد از زایمان نیز به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک باید لثه های شما را پس از بارداری ارزیابی کند و اگر مشکلی در خصوص آن ها وجود دارد را درمان کند.