شماره گذاری دندان ها در دندانپزشکی به منظور شناسایی نوع دندان ها و موقعیت آنها انجام می شود. شماره دندان ها در بین دندانپزشکان و دستیاران دندانپزشک بسیار کاربرد دارد. اما اگر بیماران هم با شماره بندی دندان ها آشنا باشند، بهتر می توانند متوجه دندان مشکل دار خود شوند.
آشنایی با انواع دندان ها
قبل از اینکه با شماره دندان ها در دندانپزشکی و نحوه نامگذاری آنها آشنا شوید، بهتر است که انواع دندان ها را بشناسید. انواع دندان ها به 7 گونه تقسیم می شوند که عبارتند از:
- دندان شیری
- دندان دائمی
- دندان پیش
- دندان نیش
- دندان آسیای کوچک
- دندان آسیای بزرگ
- دندان عقل
دندان شیری
دندان های شیری 20 عدد هستند که به صورت مساوی 10 عدد در فک بالا و 10 عدد در فک پایین قرار می گیرد. اولین دندان شیری در 6 ماهگی جوانه می زند و حداکثر تا پایان 3 سالگی تمام دندان های شیری باید دربیایند.
به دلیل اینکه دندان های شیری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند در دندانپزشکی یک شاخه مجزا به نام دندانپزشکی کودکان داریم که شرایط دندان های شیری اطفال را مدیریت می کند.
🦷 شاید این مطالب هم به دردتان بخورد
دندان دائمی
از 6 سالگی به بعد دندان های دائمی شروع به رشد می کنند. دندان های آسیای دائمی که با اسم دندان های شش سالگی هم شناخته شده اند؛ اولین دندان های دائمی هستند که در دهان جوانه می زنند. پس از آن به مرور زمان دندان های شیری می افتند و دندان های دائمی جای آنها را می گیرند.
دندان های دائمی 32 عدد هستند و نحوه شماره گذاری دندان های دائمی از 1 تا 32 است.
دندان پیش
به دندان هایی که در قسمت جلویی فک بالا و پایین قرار دارند و به راحتی قابل دیدن هستند، دندان های پیش گفته می شود. انسان 4 دندان پیش در آرواره بالا و 4 دندان پیش در آرواره پایین دارد.
دندان نیش
در دهان انسان ها 4 دندان نیش وجود دارد که 2 دندان نیش در بالا و 2 دندان نیش در پایین قرار دارد. دندان های نیش نوک تیزی دارند و از آنها برای پاره کردن یا سوراخ کردن غذاها استفاده می شود.
دندان آسیای کوچک
به 8 دندان کوچکی که دو به دو در کنار دندان های نیش قرار دارند دندان های آسیای کوچک گفته می شود.
دندان آسیای بزرگ
به 12 دندانی که در چهار بخش انتهایی هر دو فک قرار دارند؛ دندان آسیای بزرگ گفته می شود.
دندان عقل
دندان عقل از سنین 16 سالگی به بعد در می آیند که به چهار دندان آسیای بزرگ که در انتهای فک رشد می کنند، دندان عقل گفته می شود.
چرا دندان ها را شماره گذاری می کنند؟
دندان ها به دلایل مختلف شماره گذاری می شوند که عبارتند از:
- برای ارجاع و ثبت در پرونده های پزشکی: شماره گذاری دندان ها امکان ارجاع به دندان های خاص در پرونده های پزشکی را فراهم می کند.
- برای طراحی و انجام درمان های دندانپزشکی: با شماره گذاری دندان ها، دندانپزشکان می توانند درمان های دندانی را بر اساس شماره دندان مورد نیاز تعیین کنند.
- برای آموزش و مطالعه: شماره گذاری دندان ها در آموزش دندانپزشکی و مطالعه ساختار دندان ها و مشکلات آنها بسیار مفید است.
🦷 شاید این مطلب هم به دردتان بخورد: یک کلینیک دندانپزشکی خوب چه ویژگی هایی دارد؟
برای شماره گذاری دندان ها باید با این موارد آشنا باشید
جهت شماره بندی دندان ها ابتدا باید درباره تقسیم بندی فک ها آشنا شوید؛ همان طور که می دانید ما دو فک بالا و پایین داریم. برای نامگذاری دندان باید هر فک را از نیمه به دو قسمت تقسیم کنیم، برای مثال فک پایین یا بالا را به دو نیم فک راست و چپ تقسیم می کنیم.
کوادران به هر نیم فک گفته می شود:
- به نیم فکِ چپ در فک بالا، کوادران 1
- نیم فکِ راست در فک بالا، کوادران 2
- نیم فکِ راست در فک پایین، کوادران 3
- نیم فک چپ در فک پایین، کوادران 4
نکته: برای تقسیم بندی فک در بزرگسالان از شماره های 1 تا 4 برای کوادران ها استفاده می شود، برای کودکان هم از شماره های 5 تا 8 استفاده می شود.
روش های شماره گذاری دندان ها در دندانپزشکی
برای انتخاب نام شماره دندان ها در دندانپزشکی، 3 روش در جهان وجود دارد که عبارتند از:
شماره گذاری دندان ها به روش یونیورسال یا ناسیونال
روش یونیورسال یا ناسیونال رایج ترین روش نامگذاری دندان ها در آمریکا است. در این روش شماره دندان های دائمی بین اعداد 1 تا 32 است و شماره دندان های شیری کودکان بین اعداد 1 تا 20 است. شماره گذاری در این روش از کوادران 1 ( از سمت راست فک بالا و از دندان عقل یا دندان آسیای سوم ) آغاز می شود و به شماره 32 که دندان عقل فک پایین در سمت راست است ختم می شود.
برای نامگذاری دندان های شیری از حروف انگلیسی استفاده می شود. برای مثال برای دندان آسیای دوم در سمت راست بالا حرف A در نظر گرفته می شود و به صورت ساعتگرد حروف الفبای انگلیسی روی دندان ها گذاشته می شود.
نامگذاری دندان ها به روش پالمر
در روش پالمر برای نامگذاری دندان های دائمی در هر نیم فک اعداد 1 تا 8 استفاده می شود. اولین دندان پیش که در ابتدای هر کوادران (نیم فک) قرار دارد شماره 1 تعلق می گیرد و دندان عقل (آسیاب سوم شماره 8).
به این ترتیب در دهان ما چهار دندان هم شماره وجود دارد؛ برای شناسایی بهتر و سریعتر این دندان ها از کاراکترهای (└┘ ┌┐) استفاده می شود. نامگذاری دندان ها به انگلیسی در این روش برای دندان های شیری حروف A تا E برای هر کوادران است.
شماره گذاری دندان ها به روش FDI
روش اف دی ای برای شماره بندی دندان ها اصولا در کشورهای اروپایی و کانادا استفاده می شود. به صورتی کاملا متفاوت، در این روش از دو عدد برای نامگذاری دندان ها انتخاب می شود. عدد اول برای مشخص کردن نیم فک و عدد دوم مشابه روش پالمر از اعداد 1 تا 8 استفاده می شود.
شماره دندان ها برای دندان های دائمی در هر کوادران در این روش 1 تا 4 است و برای دندان های شیری اعداد 5 تا 8 تعلق می گیرد. شماره گذاری دندان ها در روش پالمر از اولین دندان پیش هر نیم فک شروع می شود و به آخرین دندان ختم می شود. به عنوان مثال اولین دندان نیم فک بالا در سمت راست 18 است و آخرین دندان در نیم فک پایین سمت راست عدد 48 دارد.
در روش FDI شماره گذاری دندان ها با اصطلاحات زیر هم آشنا شوید:
- عبارت 00s برای مشخص شدن کل دهان
- عدد 01 برای کل فک بالا
- عدد 02 برای کل فک پایین
آبسه دندان؛ از علت تا روش درمان فوری آن
با سریع ترین روش های سفید کردن دندان آشنا شوید
درمان سه سوته دندان درد؛ چطور ممکن است؟
