دلایل صدا دادن فک چیست؟ + روش های درمان

صدا دادن فک یا کلیک فک می تواند گاهی همراه با درد نیز باشد. دلایل صدا دادن فک می تواند به دلیل بروز اختلال در مفصل گیجگاهی باشد. در صورت بروز این اختلال عضلات مفصل گیجگاهی فک، عضلات جونده یا هر دو دچار مشکل می شوند. 

اگر می خواهید که بیشتر درباره علت صدا دادن فک و روش های درمان خانگی و پزشکی این اختلال آشنا شوید، با دندانه تا انتهای این نوشتار همراه باشید. 

صدا دادن فک چیست؟

صدا دادن فک یا کلیک فک نوعی اختلال است که ممکن است هر کسی در هر سنی آن را تجربه کند. 

استخوان فک که در دو طرف صورت قرار دارد، توسط مفصل گیجگاهی به جمجه وصل می شود. مفصل گیجگاهی و عضلات فک وظیفه باز و بسته کردن دهان در هنگام صحبت کردن، جویدن، خمیازه کشیدن و … را بر عهده دارند. در صورت بروز هر گونه اختلالی در عملکرد این مفاصل ممکن است باعث صدا دادن یا کلیک فک شود.  

این مشکل می تواند مفصل فک، عضلات جونده یا هر دو را درگیر کند. در برخی مواقع وجود مشکل در سایر بخش های حفره دهان و فک نیز می تواند علت صدا دادن فک باشد. 

دلایل صدا دادن فک

علت صدا دادن فک با درد می تواند به دلیل کشیده شدن بیش از حد آرواره فک در مواقعی که دهان بیش از حد باز می شود باشد. در موارد دیگر علت صدا دادن فک هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن می تواند به دلیل وجود اختلال در مفصل گیجگاهی فک (TMD) باشد. 

به طور کلی دلایل صدا دادن فک شامل موارد زیر است:

• اختلالات ژنتیکی؛
• آدامس جویدن مداوم؛
• دندان قروچه؛
• استفاده از یک طرف فک برای جویدن غذا؛
• گاز گرفتن غیر مسطح به دلیل استفاده از روکش دندان، پرکردن دندان یا دندان مصنوعی؛
• عادت های غلطی مثل جویدن ناخن؛
• عادت گاز گرفتن لب یا داخل گونه؛
• ابتلا به برخی بیماری های دهان و دندان؛

چه بیماری هایی می توانند علت کلیک فک باشند؟

یکی از دلایل کلیک فک یا قولنج فک می تواند وجود برخی بیماری های دهان و دندان باشد که این بیماری ها عبارتند از:

وجود اختلال یا مال اکلوژن دندان ها

به هر گونه ناهنجاری و اختلال در استخوان فک و دندان ها مال اکلوژن گفته می شود و می تواند دلیل صدا دادن فک باشد که البته انواع ناهنجاری های دندان و فک مانند اورجت، آندربایت و اوربایت با ارتودنسی دندان قابل درمان هستند.

عفونت دهان و دندان

عفونت دهان و دندان یکی دیگر از دلایل صدا دادن فک می باشد. در صورتی که علائمی همچون خشکی دهان، طعم بد دهان، درد صورت یا التهاب دارید حتما برای تشخیص عفونت دهان و دندان به یک دندانپزشک مراجعه کنید. در اکثر مواقع عفونت دندان و دهان با داروهای آنتی بیوتیک قابل درمان هستند.

تروما یا آسیب به فک

شکستگی فک، در رفتگی فک یا آسیب به فک در اثر ضربه یا تروما می تواند علت صدا دادن فک باشد. از جمله دلایل رایج تروما یا ضربه فک می تواند تصادفات رانندگی، آسیب های ورزشی، آسیب های فیزیکی و سقوط از ارتفاع است. البته عادات غلطی مثل جویدن ناخن، اشیاء سخت، جویدن آدامس در طولانی مدت، دندان قروچه و … نیز می توانند به فک شما آسیب برسانند. 

آرتروز فک

آرتروز فک نیز می تواند از دلایل صدا دادن فک باشد. این بیماری منجر به تخریب بافت غضروفی مفصل گیجگاهی می شود و علائمی مثل درد، احساس سفتی در فک، کاهش دامنه حرکتی مفصل، تورم و التهاب مفصل را دارد. 

سندروم درد میوفاسیال

این سندروم به دلیل انقباض مکرر عضلات در طولانی مدت رخ می دهد که می تواند یکی از دلایل کلیک فک باشد. سندروم درد میوفاسیال معمولا باعث ایجاد درد می شود و اصولا افرادی که شغل سخت یا فعالیت بدنی سنگین دارند دچار این سندروم می شوند.

از جمله علائم سندروم درد میوفاسیال می توان به درد عضلانی، درد مداوم یا پیشرونده، تغییرات خلق و خو و اختلالات خواب اشاره کرد.

تومورهای دهان و دندان

یکی دیگر از دلایل صدا دادن فک تومورهای دهان و دندان است. این تومورها ممکن است در هر ناحیه از دهان باشند و در برخی مواقع بدخیم می باشند و باعث سرطان می شوند. 

از جمله علائم هشداردهنده وجود تومور در دهان عبارتند از مشکل در استفاده از دندان مصنوعی، زخم دهان، گوش درد شدید، احساس وجود توده در دهان، مشکل در باز و بسته کردن دهان، کاهش اشتها و وزن.

آپنه خواب

آپنه خواب یکی از اختلالات شایع در خواب است که فرد در هنگام خواب دچار تنفس سطحی یا مکث تنفسی می شود. 

آپنه خواب در طولانی مدت به فک فرد آسیب می رساند و باعث ایجاد صدا در فک می شود. از جمله علائم این اختلال می توان به اختلالات خلقی، خروپف کردن در خواب، خواب آلودگی در طول روز و سردرد اشاره کرد. 

آیا صدا دادن فک خطرناک است؟

همان طور که گفتیم دلایل صدا دادن فک متفاوت است و در واقع خطرناک بودن یا نبودن این مشکل به علت آن و همچنین شدت آسیبی که به استخوان و مفصل فک وارد می شود دارد. طبیعتا در صورتی که آسیب جدی به فک وارد شود این عارضه می تواند خطرناک باشد. 

اصولا تا زمانی که کلیک فک همراه با درد نباشد خطرناک نیست و نیازی به مراجعه پزشک ندارد. اما در صورتی که صدا دادن فک با درد باشد بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

برای صدا دادن فک به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اصولا برای درمان صدا دادن فک توصیه می شود به یک دندانپزشک مراجعه کنید. در صورتی که اختلال مفصل گیجگاهی شدید نباشد اصول با روش های ساده مثل تغییر سبک زندگی و فیزیوتراپی درمان انجام می شود. اما در صورتی که صدای فک زیاد باشد یا همراه با درد باشد بیمار به یک متخصص ارتودنسی یا جراح فک و صورت ارجاع داده می شود. 

درمان صدا دادن فک

درمان صدا دادن فک به دو روش خانگی و با روش های پزشکی امکان پذیر است. در صورتی که مشکل شما خفیف باشد امکان درمان صدا دادن فک در خانه وجود دارد اما در صورتی که این مشکل شدید باشد نیاز به روش های درمان پزشکی است. 

درمان خانگی صدا دادن فک

از جمله روش های درمان خانگی صدا دادن فک عبارتند از:

• استفاده از کمپرس سرد و گرم: یکی از بهترین روش های درمان خانگی صدا دادن فک استفاده از کمپرس سرد و گرم است. ابتدا روی محل درد به مدت 15 دقیقه کمپرس سرد بگذارید و سپس به مدت 10 دقیقه کمپرس داغ قرار دهید. این کار را بهتر است روزانه چندین بار انجام دهید.
• ماساژ: برای درمان صدا دادن فک در خانه ماساژ دادن عضلات صورت هم می تواند کارساز باشد. برای انجام این کار بهتر است از یک فیزیوتراپیست کمک بگیرید.
• مصرف داروهای بدون نسخه: در صورتی که صدای فک شما همراه با درد و التهاب است می توانید از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده کنید.
• باز نکردن بیش از حد دهان: سعی کنید از فریاد زدن، آدامس جویدن و به طور کلی باز کردن بیش از حد دهان اجتناب کنید.
• از مایعات و غذاهای نرم استفاده کنید: جویدن غذاهای سفت و سخت می تواند باعث تشدید صدا دادن فک باشد. از این رو بهتر است تا حد ممکن از غذاهای نرم و مایعات استفاده کنید.
• مدیریت استرس: در برخی مواقع استرس بیش از حد می تواند باعث فشردن دندان ها به هم و دندان قروچه شود. شما می توانید با کنترل استرس خود از بروز این مشکل جلوگیری کنید.

درمان صدا دادن فک با روش‌های پزشکی

• تجویز دارو: معمولا پزشکان در وهله اول برای درمان صدا دادن فک از داروهای شل کننده عضلات، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و داروهای ضد اضطراب استفاده می کنند.
• تزریق استروئید: در صورتی که علت صدا دادن فک بیماری هایی مثل آرتروز فک و سندروم درد میوفاسیال باشد، تزریق استروئید یک راهکار درمانی خوب است. 
• تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست: معمولا افرادی که صدا دادن فک همراه با درد یا گرفتگی عضلات صورت و مشکل قفل شدن فک را تجربه می کنند، برای درمان بهتر است تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست انجام دهند. در این روش پزشک متخصص جریان الکتریکی کنترل شده از طریق پوست را وارد عصب می کند و باعث شل شدن عضلات و تسکین درد می شود.
• ارتودنسی دندان: همان طور که گفتیم یکی از دلایل صدا دادن فک ناهنجاری های فک و دندان است که در این صورت بهترین روش درمانی، ارتودنسی دندان است. در این روش متخصص ارتودنسی با استفاده تجهیزات ارتودنسی ناهنجاری های فک را درمان می کند و با مرتب کردن دندان ها از بروز صدای فک و علائم همراه با آن جلوگیری می کند.