ما کلا دو دسته یا دو نوع دهانشویه داریم. به یک دسته اصطلاحا بهداشتی و به دسته دیگر درمانی گفته می شود. دهان شویه های بهداشتی تاثیر موقتی دارند و مشکلات جزئی دهان و دندان مثل بوی بد دهان را از بین می برند. این ها فضای دهان را به مدت محدود و مثلا 4 ساعت خوش بو می کنند، اما به جز این هیچ کاربرد شیمیایی یا بیولوژیکی دیگر ندارند. در عوض دهان شویه های درمانی دارای مواد موثری هستند که برای کنترل یا کاهش شرایطی مثل بوی بد دهان، التهاب لثه، پلاک و پوسیدگی دندان کمک می کنند.
دهانشویه ها در 2 دسته بندی با کارایی درمانی و زیبایی تقسیم بندی می شوند:
دهان شویه کلر هگزیدین برای کنترل پلاک و التهاب لثه خیلی خوب است. این مورد از انواع دهانشویه با خواص منحصر به فرد خود در زمینه های نابود کننده پلاک های دندانی و ضد عفونی کردن فضای دهان، از بیشترین آمار توصیه جامعه دندانپزشکان برخوردار است. دندانپزشکان بعد از اتمام فرآیند جراحی پریودنتال لثه برای جلوگیری از افزایش التهاب و تجمع آلودگی های بخش تحتانی بافت های متشکل لثه، استفاده از محلول شوینده دهان کلر هگزیدین را برای مدت محدود تجویز خواهند کرد. دلایل بخش ذیل به پاسخ جواب “چرا نمی توان به صورت مداوم و روزانه از محلول شوینده دهان کلر هگزین استفاده کرد؟” می پردازد:

شاید برای شما هم سوالی مبنی بر “چرا باید 30 دقیقه قبل یا بعد مسواک از دهان شویه کلر هگزیدین استفاده کنم؟” پیش آید. در جواب به این ابهام باید بگوییم که امکان غیر قعال شدن اثرگذاری ماده کلر هگزیدین با سورفاکتانت های خمیر دندان ها حتمی است.
دهانشویه پراکسید هیدروژن معمولا قوی و تجویزی است. استفاده از محلول شوینده دهان پراکسید هیدروژن برای افرادی توصیه می شود که به دنبال راهکاری برای نابودی لکه های قهوه ای رنگ بر روی سطوح دندانی هستند. البته استفاده روزانه و مداوم آن به هیچ وجه توصیه نمی شود:
درست است که ماده پراکسید هیدروژن از خاصیت سفیدکنندگی برخوردار می باشد؛ اگر به دنبال راهکاری برای سفید سازی سطوح دندانی هستید، بهتر است با دندانپزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین شیوه درمانی ارائه شود. معمولا جامعه دندانپزشکی استفاده از ژل با خاصیت سفید کنندگی یا اجرای فرآیند نابودسازی پلاک های دندانی با لیزر را توصیه می کنند.

دهان شویه سدیم فلوراید برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و افزایش مقاومت مینای دندان عالی است. جامعه دندانپزشکان استفاده از محلول شوینده دهان را در سنین کودکی برای جلوگیری از شکل گیری بیماری پوسیدگی دندان توصیه می کنند. همچنین دندانپزشکان برای گروه های سنی بزرگسالان استفاده از دهان شویه حاوی فلوراید را برای پیشگیری از شکل گیری حساسیت دندان ها توصیه می کنند.
افرادی که در حال دست و پنجه نرم کردن با خشکی دهان هستند، بیشتر در معرض تجربه کردن پوسیدگی دندان قرار دارند؛ در نتیجه نیازمند ورود ماده فلوراید بیشتری به داخل دهان هستند تا سلامت دندان ها را افزایش دهند. همچنین استفاده از این محلول شوینده دهان برای افرادی که دارای مشکل تنفس دهانی هستند، بشدت توصیه می شوند.

دهان شویه کلرید استیل پیریدینیم برای کاهش بوی بد دهان مناسب است. تمرکز ترکیبات محلول شوینده دهان کلرید استیل پیریدینیم بر روی نابودی باکتری های موثر بر انتشار بوی نامطلوب از دهان است. فرمول ترکیبات محلول شوینده دهان مذکور علاوه بر افزایش سلامت لثه، باعث کاهش تجمع پلاک های دندانی می شود. به یاد داشته باشید که نباید از دهانشویه کلرید استیل پیریدینیم به صورت طولانی مدت و دائمی استفاده کرد؛ افزایش تحریک پذیری بافت های متشکل لثه و اعمال تغییرات رنگی سطوح دندان. بلعیدن محلول محلول شوینده کلرید استیل پیریدینیم باعث ایجاد اختلالات گوارشی می شود.

محلول های شوینده دهان حاوی روغن های ضروری هم به طور مشابه برای کنترل پلاک و التهاب و ورم لثه خوب هستند. در بیشتر مواقع، محلول های شوینده دهان حاوی روغن های ضروری در مقایسه با دهان شویه های دارای الکل بسیار ملایم تر می باشند.

به یاد داشته باشید که دهانشویه اثرگذاری موقتی و گذار برای رفع بوی بد دهان ارائه می دهد. اگر به دنبال شستشو دهنده دهانی هستید که قادر به رفع بوی بد دهان باشد، باید از محلول های حاوی ماده فلوراید (تقویت بافت های متشکل مینای دندان)، ترکیبات نابود کننده فعالیت باکتری های مضر دهانی مانند ستیل پریدینیوم کلراید، کلرهگزیدین و … (از بین بردن باکتری های تولید کننده بوی ناخوشایند دهان)، روغن های ضروری (طراوت بخشی به فضای دهان)، ترکیبات ضد تجمع پلاک (کاهش فعالیت باکتری های مضر) و بدون الکل (جلوگیری از خشکی دهان) استفاده کنید.
محلول های شوینده دهان مناسب برای کنترل و کاهش بوی بد دهان عبارت اند از:

اگر مشکلی در خصوص بافت های متشکل لثه نظیر شکل گیری حالت التهاب، قرمز شدن نواحی مختلف آن یا خونریزی لثه دارید، دهان شویه هایی انتخاب کنید که مواد ضد پلاک، ضد باکتری، ضد میکروب و یا ضد التهاب لثه در آنها باشد. این محلول های شستشوی دهان قادر به نابودی آلودگی های دندانی هستند و مانند سدی برای جلوگیری از فعالیت باکتری های مضر دهانی عمل می کنند. به یاد داشته باشید که نباید از محلول های شستشو دهنده ای که حاوی الکل باشد استفاده کنید، چراکه باعث تحریک پذیری لثه خواهد شد. به جز این، اگر دندانپزشک به شما بگوید که در معرض خطر التهاب لثه یا عفونت لثه هستید، احتمالاً محلول های شستشوی دهان قوی تری که حاوی کلرهگزیدین هستند را برای شما تجویز می کند.
دهان شویه های مناسب برای کاهش التهاب لثه عبارت اند از:

شایان ذکر است که دهان شویه مناسب برای عفونت لثه به عنوان یک ابزار تکمیل کننده جهت تسریع روند بهبودی بیمار شناخته می شود. محلول های شستشو دهنده دهان برای عفونت لثه باید حاوی ترکیبات قوی نابود کننده باکتری های مضر دهانی مانند کلرهگزیدین باشد. همچنین محلول باید قابلیت کم کردن سطح جرم و پلاک های دندانی را داشته باشد. همچنین داشتن خاصیت کاهش دهنده التهاب و عدم داشتن الکل می توانند باعث بهبودی ملتهب بودن بافت های لثه و شکل گیری فرآیند خشکی دهان شوند.
دهان شویه های مناسب برای کاهش عفونت لثه عبارت اند از:

در مدت زمان مجهز بودن واحدهای دندانی به بریس های ارتودنسی، تجمع ذرات مواد غذایی، آلودگی، جرم و باکتری های مضر دهانی در نواحی مجاور تجهیزات فرآیند اصلاح ناهنجاری ها افزایش می یابد. شایان ذکر است که در صورت عدم بی توجهی به ویزیت های دوره ای، رعایت تغذیه مناسب و بهداشت دهان، احتمال افزایش مشکلات دهانی نظیر پوسیدگی، ملتهب شدن لثه و شکل گیری لکه های سفید رنگ بر روی سطوح دندانی قابل پیش بینی است. در این دوران باید از دهانشویه های حاوی فلوراید استفاده شود تا بافت های متشکل مینای دندان با گذر زمان ضعیف نشوند. همچنین وجود ترکیبات ضدباکتری مانند ستیل پریدینیوم کلراید یا تریکلوزان باعث کاهش آلودگی های دهانی خواهد شد. نگران نباشید؛ متخصص ارتودنسی معالج شما بهترین راهنمایی لازم را جهت تهیه دهان شویه مناسب برای ارتودنسی ارائه خواهد داد.
محلول های شستشوی دهان های مناسب برای ارتودنسی عبارت اند از:

دهان شویه هایی وجود دارند که می توانند به بی حسی مختصر لثه و دندان و همچنین تقویت دندان ها و عاج آنها کمک کنند تا حساسیت کمتر شود یا تسکین پیدا کند. اگر از حساسیت دندان رنج می برید، به دنبال دهانشویه هایی باشید که در آن مواد سیترات پتاسیم، نیترات پتاسیم، فسفات کلسیم، فلوراید گیاهان و یا فلوراید سدیم ذکر شده باشد. سیترات پتاسیم و نیترات پتاسیم، عاج و اعصاب داخل دندان را بی حس می کند. فسفات کلسیم، سدیم فلوراید و فلوراید استنوس، همگی باعث تقویت دندان ها می شوند و در وهله اول از رسیدن مواد تحریک کننده به عاج جلوگیری می کنند.
محلول های شستشوی دهان مناسب برای دندان های حساس عبارت اند از:
نوشته پیشنهادی: برفک دهان چیست و چگونه سرایت پیدا می کند؟

دهان شویه مناسب برای آفت دهان شوینده ای است که حاوی مواد ترمیم کننده مانند اسید هیالورونیک یا آلوئه ورا باشد. این محلول های شوینده دهان با ایجاد یک لایه محافظتی از باکتری های مضر بر روی آفت باعث کاهش تحریک پذیری زخم خواهند شد. آفت دهان تمایل شدید به جذب باکتری های مضر دهانی به خود دارد تا بتواند با تغذیه از آن ها باعث شکل گیری درد شدیدتری شود؛ محلول شوینده های دهانی که حاوی کلرهگزیدین گلوکونات باشد. این محلول های شستشوی دهان به هیچ عنوان نباید دارای الکل باشد، چراکه باعث افزایش آسیب دیدگی زخم و تشدید آن خواهد شد.
دهان شویه های مناسب برای آفت دهان عبارت اند از:

مهم ترین نکته در رابطه با دهان شویه مناسب برای کامپوزیت عدم وجود الکل و مواد ساینده در ترکیبات متشکل محلول است؛ صدمه دیدگی مواد رزین متشکل لایه های کامپوزیت و نابودی حالت براق ونیر. شوینده دهان مد نظر باید از فرمولاسیون ملایمی برخوردار باشد. لازم به ذکر است که کامپوزیت به معنای دندان جدید نیست؛ باندینگ نصب شده بر روی مینای دندان برای تقویت لایه های دندانی جهت پیشگیری از شکل گیری پوسیدگی یا مشکلات جدی تر. در نتیجه، حضور ماده فلوراید در فرمول محلول های شستشوی دهان مناسب برای کامپوزیت الزامی است.
محبوب ترین دهان شویه های مناسب برای کامپوزیت عبارت اند از:

به دنبال دهانشویه مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان هستید؟ محلول های شستشوی دهان انتخابی نباید حاوی ماده فوراید برای تقویت بافت های متشکل مینای دندان نباشد. پوسیدگی دندان مشکلی است که با مرور زمان و تضعیف بافت های مینای دندان شکل می گیرد. طبق مطالعات انجام شده، استفاده از دهان شویه های حاوی فوراید باعث کاهش 50 درصدی تجربه کردن بیماری پوسیدگی دندان خواهد شد. همچنین فرمول های محلول های شوینده دهان که حاوی ترکیبات ضدباکتری مانند زینک لاکتات به عنوان گزینه مناسب مطرح می شوند؛ چراکه کاهش دهنده تجمع پلاک دندانی هستند. ترکیبات آمینه هم در نابودی باکتری های تولید کننده مشکل پوسیدگی دندان سهم بسیار زیادی دارند.
دهان شویه مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان عبارت اند از:

دهان شویه مناسب برای افراد سیگاری محلول هایی هستند که باعث از بین بردن و پاک کردن تاثیرات مضر تغییرات رنگی (زرد یا قهوه ای) لکه های دوده سوخت تنباکو از روی سطوح دندانی می شوند. این محلول های شستشو دهان از روغن منحصر به فرد گلیسیرین برای کاهش آلودگی های دندانی، سولفات لاریل سدیم و سدیم بنزوئیک اسید جهت نابودی فعالیت باکتری مضر دهانی، کمی الکل برای اجرای فرآیند سایش پلاک و جرم از روی سطوح دندانی به همراه آب تشکیل شده است.
قبل از اینکه برای خرید دهانشویه اقدام کنید 2 تا نکته را در نظر بگیرید.
نوشته پیشنهادی : بزاق دهان چه نقشی در دهان ایفا می کند؟

نحوه استفاده از شوینده دهان در 4 مرحله خلاصه می شود:
مزایای متعدد شوینده های دهان به معنای عدم وجود هیچ ضرری در طولانی مدت برای استفاده از آن ها نیست. دهان شویه ها مانند هر ابزار کمکی دیگری جهت تسریع روند بهبودی و جلوگیری از شکل گیری بیماری های دهانی، ممکن است با عوارض احتمالی همراه باشد که در ادامه به آن ها پرداخته ایم:
| ردیف | نوع مضرات | توضیح تکمیلی |
|---|---|---|
| 1️⃣ | آسیب دندانی | – تحریک و تضعیف لایه های متشکل مینای دندان |
| 2️⃣ | شکل گیری سرطان دهان | – تثب هشدار جدی در جامعه پزشکی برای جلوگیری از مصرف مکرر محلول های شوینده حاوی الکل |
| 3️⃣ | ایجاد زبان مودار سیاه | – استفاده طولانی مدت و دائم از دهان شویه |
| 4️⃣ | نشست لکه های رنگی بر روی سطوح دندانی دندان ها | – تامین بیش از اندازه دندان به ماده فلوراید |
| 5️⃣ | تضعیف سرعت بهبودی زخم دهانی | – تضعیف فرآیند ترمیم بافت های آسیب دیده با استفاده از شوینده های حاوی الکل |
| 6️⃣ | تضعیف سرعت بهبودی ضایعه دهانی | – افزایش فعالیت باکتری های مضر دهانی با استفاده از شوینده های حاوی الکل |
حتی اگر هیچ مشکلی در خصوص سلامت دهان و دندان نداشته باشیم هم می توانیم دهانشویه استفاده کنیم. اینجا دیگر بحث پیشگیری و ارتقاء سطح بهداشت دهان و دندان است. می توانیم از محلول های شستشو دهنده دهان حاوی فلوراید که باعث پیشگیری از پوسیدگی دندان و محافظت از مینای دندان است استفاده کنیم. حتی از دهان شویه های حاوی مواد آنتی باکتریال، آنتی میکروبیال، ضد پلاک و … استفاده کنیم.
به عنوان یک قاعده مهم، بچه های زیر 10 سال نباید محلول های شستشو دهنده دهان استفاده کنند. اگر هم به هر علتی و بر حسب ضرورت استفاده شود، باید دهان شویه بدون الکل استفاده شود. دندان های بچه ها تا سن 10 سالگی ممکن است با فلوراید دچار آسیب شود. همچنین باید شوینده های دهانی را دور از دسترس بچه ها قرار دهیم.
اگر با معضل خشکی دهان مواجه هستید، دهان شویه های بدون الکل بخرید. چون الکل باعث می شود دهان شما بیشتر خشک شود و علائم همراه با خشکی بدتر شود.
به بوی بد دهان هالیتوز گفته می شود که می تواند خفیف تا شدید باشد. در بیشتر موارد اگر مسئله جدی در کار نباشد، می توان با خرید دهان شویه های بهداشتی بوی بد دهان را از بین برد. اما فراموش نکنید که اثر این محلول شوینده دهان موقتی است و نهایتا 3 تا 4 ساعت بیشتر طول نمی کشد. بنابراین اگر به صورت مزمن مشکل بوی بد دهان دارید به جای خرید شستشو دهنده دهان به دندانپزشک مراجعه کنید.
بله، اگر استفاده از دهان شویه توسط خانم های باردار به صورت خودسرانه انجام شود. برای حفظ سلامت مادر و جنین، استفاده از محلول های شوینده فضای دهان باید با تجویز دندانپزشک صورت گیرد تا از بروز هر گونه خطر احتمالی جلوگیری شود.
این پست برایتان چقدر مفید بود؟
برای امتیاز دهی روی ستاره ها کلیک کنید
میانگین امتیازات / 5. تعداد امتیازات
هیچ امتیازی ثبت نشده، شما اولین امتیاز را ثبت کنید
مجله تخصصی دندانه یکی از مهم ترین پایگاه های سلامت دهان و دندان است؛ که به کلیه موارد مربوط به چگونگی پیشگیری و درمان مشکلات مربوط به دهان و دندان به زبانی کاملا ساده می پردازد.
هر گونه سوالی در زمینه دندان درد، بیماری های دندان و لثه دارید را تنها با یک جستجوی ساده در مجله تخصصی دندانه بیابید.
این پست برایتان چقدر مفید بود؟
برای امتیاز دهی روی ستاره ها کلیک کنید
میانگین امتیازات / 5. تعداد امتیازات
هیچ امتیازی ثبت نشده، شما اولین امتیاز را ثبت کنید